Azərbaycanlıların orta əmək haqları rəsmi statistikadan çox fərqlənirDövlət Statistika Komitəsindən (DSK) verilən məlumata görə, Azərbaycanda işçilərin orta aylıq nominal əmək haqqı 707,3 manat təşkil edib. Ötən il üçün ilkin məlumatlara görə, texniki fəaliyyət, informasiya və rabitə, habelə nəqliyyat və saxlama vasitələri sahələrindəki maaşlara istinad edən DSK bildirir ki, işçilərin orta aylıq nominal əmək haqqı əvvəlki ilə nisbətən 11,4% artıb.
Vətəndaşlarımız, əslində nə qədər əmək haqqı alırlar? Əhaliyə dair kiçik bir sorğu göstərir ki, ölkəmizin orta əhalisi statistikanın elan etdiyi səviyyədə maaş ala bilmir. Buna əmin olmaq üçün ən çox 400-500 manat maaşının olduğu iş elanlarına baxmaq kifayətdir. Və bu, olduqca başadüşüləndir, çünki əmək bazarındakı vakansiyaların çox hissəsi iaşə və ticarətin payına düşür. Məhz bu seqmentdə ən çox tələb olunan işçilərin maaşları nadir hallar istisna olmaqla, 8 saatı keçən iş günü üçün 500 manatdan çox deyil.
Bir neçə elan:
“Butikdə işləmək üçün qadın tələb olunur (rus dili tələbi mütləqdir). Maaş 400 manatdır. İstirahət günü - Bazar ertəsi. İş vaxtı 10: 00-19: 00”.
“Bir fitness klubuna aktiv, enerjili və ünsiyyətcil satıcı axtarırıq. Əmək haqqı 500 AZN. Saat 9:00-dan 21:00-a qədər iş qrafiki, həftədə bir gün istirahət”.
“İdman qidalanma mağazasında satıcı qadına ehtiyac var. Maaş 250 manatdır”.
“Qarsonlar tələb olunur. Maaş: 450-500+%+çayevoy”.
Bakıda iş elanlarının əsas hissəsini, təxminən bu tipli olanlar təşkil edir. Qeyd edək ki, Bakı Şəhər Statistika İdarəsinin məlumatına görə, orta əmək haqqının 927 manat olduğu paytaxtdan bəhs edirik. Belə orta maaşları kim və hansı vəzifədə alır? Ölkənin əsas şəhərindəki karantin və təsərrüfat subyektlərinin işinə sərt qadağalar tətbiq olunması şəraitində maaşların keçən ilin göstricilərini keçməsi necə oldu?
Ölkədəki maaşların nəzərəçarpacaq dərəcədə azalması rəsmi qurumların açıqlamalarında qeyd olunur. İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin iclasında, 2021-ci il üçün dövlət və icmal büdcə layihələrinin müzakirəsi zamanı bildirib ki, keçən il orta əmək haqqı, təxminən 702 manat təşkil edib.
Maaş artımı ilə bağlı açıqlanan məlumatlara gəlincə, iqtisadçı-ekspert Neymət Əliyev deyib ki, rəsmi statistikaya görə, ötən ilin yanvar-dekabr aylarında ölkədə orta əmək haqqı 634,8 manat səviyyəsində göstərilib: “Keçən ilin yanvar-mart aylarında bu sosial əhəmiyyətli göstərici 744,5 manata yüksəlib, lakin son bir il ərzində vətəndaşların maaşları azalıb. Belə ki, ötən ilin yanvar-dekabr aylarında ölkədə orta əmək haqqı, rəsmi versiyaya görə, 707,3 manata qədər azalıb, yanvar-mart aylarında isə 744,5 manat səviyyəsində olub. Ötən ilin birinci rübündə orta aylıq əmək haqqı əvvəlki ilə nisbətən artsa da, sonrakı doqquz ayda azalmağa başlayıb”.
İqtisadçı-ekspert Rövşən Ağayevin də dediyinə görə, ölkədə orta əmək haqqı elan olunan məbləğin yarısını keçmir: “Dövlət Statistika Komitəsi bütün sənaye sahələri üçün ortalama bir rəqəm göstərir, ölkədəki orta əmək haqqı isə daha aşağıdır”.
Vəziyyətə aydınlıq üçün, mütəxəssis iqtisadiyyatın əksər sahələrində orta əmək haqqına daha yaxından baxmağı təklif edir: “Təəssüf ki, yerli statistika idarəsi hər bir ayrı sahədəki maaşlar barədə məlumat vermir və bu səbəbdən ayda 700 manatdan çox alan işçilərin sayını dəqiq hesablamaq çətindir”.
“Nəhayət, dünyada bir neçə statistik orta əmək haqqı növü mövcuddur. Bir aritmetik ortalama və bir median ortalama var ki, bu da insanların yarısının bu məbləğdən çox, digər yarısının isə daha az aldığını göstərir. Bunlar real rəqəmlərə daha çox bənzəyən, rəsmilərdən tamamilə fərqli rəqəmlərdir. Amma, yerli statistika yalnız nominal göstəricilərdən istifadə edir”, - Ağayev vurğulayıb.
ayna.az