22 mart 2025
15:00
Kulis.az Rahid Uluselin "Çən və qurğuşun" adlı yeniessesini təqdim edir.
Mələk insanların mübarək üzünə
Dünyanın çən həyatını qurğuşun kimi yaşayır bəşəriyyət.
Dünya müharibələrində, çarpışmalarında işlədilmiş silahları, qurşun-güllələri əridib bir yerə yığsan, nəhəng, bədheybət, kələkötür bir Heykəl yapılar.
Adı da, təxminən, belə: “Bəşəriyyətin Qırğın TarixinəQəhqəhə”. Özü də tiran-fatehlərin mumiya-postamentiüzərində...
Çən gəlir... və bütün metalların, qan və sümüklərin, tel vəiliklərin, dil və bəbəklərin, əl və hörüklərin, tabut və bələklərin... qarışığından yoğurulub qurğuşunlaşmış bu Heykəli yalayıbansığallayır, tumarlayıban yumşaldır...
Heykəldən çən damcılanır, qan kimi, göz yaşı kimi. Qançır-Heykəlin ora-burası yumşalsa da, o yerindən qımıldanmır.
Çən dalğa-dalğa Titan-Heykəli bələyib ötür. Ötüb keçəndəsaralıb zəhərlənir. Min kilometrlərlə sürünüb tövşüyəndən, özünü dağa-daşa çırpandan sonra arınır, büllurlaşır.
Dolanıb yenə gəlir... Heykəlin üzərinə daşarlanır... Qurğuşun-Heykəl yenə qımıldanmır...
Çən bütün Dünya Okeanını yerindən çalxamaq, özünə çevirməkqüdrətində olsa da, canına insan iniltilərini çəkmiş Heykəli yenənarın-narın, sərin-sərin qucaraq yumşaltmaq amacında...
Bu mehrdən Heykəl yenə yumşalmır, gərildikcə gərilir... Qarı-Heykəlin postamentindəki fateh sümükləri artıq dözmür, çilik-çilik olub şaqqıltıyla çökür...
Heykəl yenə çatlamır. Altındakı uçurumdan qarsına-qarsınadipdiri Yerə sancılır – Qılınc-Toxum kimi.
Bu Heykəl-Toxum Yeri lərzəyə gətirir. Yer ağrı çəkir. Hərgah o, bu bicbalanı bir daha doğsa, el içində – yəni Kainatda rüsvayolacaq.
Yer mələk əllərini qaldırıb Bu Heykəl-Bicbalanı canındanqurşun-güllə çıxarırmış kimi zingildədə-zingildədə dartıbçıxarır. Fəzaya tullayır...
Çən yenə gəlir... Ayaqları postamentindən – artıq ovulub tozaçevrilmiş fateh sümüklərindən üzülən Heykəl-Toxum fəzada gurÇən axınlarının qabağında diyirlənib ovalana-ovalana gedir... Görünməz olur...
O bir daha Yerüzünə əkiləcəkmi, bitəcəkmi?! Bunu Çənsığalından dalğalanan yamacdakı otlar – zaman-zaman Heykəlinqartımış zindan ayaqları altında yaprıxan, Yerin gücü, Çəninruhu ilə azad olan otlar deyir.
İynələnmiş tər-körpə nazəndə otlar bir-birinə titrək-titrəksöykənib, ürkək-ürkək pıçıldaşır: “...Əkməsələr, bitməz... Əkməsələr bitməz...”
...İnsanoğlunun Yerüzündəki təbii gözəlliklərlə nəfəs-nəfəsəyaratdığı mübarək gözəlliklərdə bir Çən yüngüllüyü, Çən mehri, Çən sərini, Çən yumşaqlığı var...
Çən – Yerüzünün mehlənə-mehlənə, şehlənə-şehlənə gəzənruhudu – fəlsəfi düşüncənin dolanıb da çağ-çağ üzərinə gəldiyi“Dünya Ruhu”...
...Dünyanın Qurğuşun tarixindən Çən həyatına dönəcək yolunu, bəlkə, elə öz canı ilə tikir bəşəriyyət?!
Çən güclüdür, yoxsa Qurğuşun?!
Axı, Napoleon da başı daşdan-daşa dəyəndən sonra ... axır etirafeləmişdi ki, Ruh – Qılıncdan güclüdür...
Qılınc-Qurğuşunu doğrayan Ruh-Çən!
Biz sənin narın zərrələr