Türk iş adamları ölkəmizdə çətənə emalı zavodu inşa etmək niyyətindədirlər
Türk iş adamları Azərbaycanda sənayenin inkişafına maraq göstərirlər. Ölkəmizdə bir neçə zavod və fabrikin inşası artıq təklif edilib. Xüsusilə, Türkiyənin Yozqat şəhəri Sahibkarlar Konfederasiyasından Azərbaycanda beynəlxalq çətənə emalı fabriki açılması təklifi gəldi.
Yozqat Konfederasiyasının prezidenti Mehmet Dənizin Azərbaycan mətbuatına verdiyi açıqlamaya görə, Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasının prezidenti Məmməd Musayevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ilə Türkiyə təmsilçisi Erkan Koparmalın başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti arasında keçirilən görüşdə bu məsələ müzakirə olunub.
Dəniz, Türkiyə Kənd Təsərrüfatı və Meşə Nazirliyi ilə birlikdə həyata keçirilən sənaye çətənə emalı layihəsi barədə danışıb: “Çətənə tibb və kosmetika kimi digər sahələrdə istifadə olunur. Bu layihəni Azərbaycanda həyata keçirmək, burada beynəlxalq bir fabrik inşa etmək istəyirik”.
Qeyd edək ki, çətənənin bir neçə növü var. Texniki çətənə içində tetrahidrokannabinolnın miqdarı çox azdır. Sənaye çətənəsi müxtəlif məqsədlər üçün, əsasən toxuculuq sənayesində, tikinti materiallarında, çətənə yağı əldə etmək üçün, kosmetologiyada yetişdirilir. Dərman çətənəsi bəzi ölkələrdə dərman istehsalında istifadə olunur. Bir çox ölkələrdə isə onun becərilməsi və istehlakı qadağandır.
Davamlı İnkişaf Tədqiqatları Mərkəzinin sədri Nəriman Ağayevin dediyinə görə, çətənənin istifadəsi geniş yayılıb: “Lakin hələlik bu, yalnız bir təklifdir və hökumətimizin bunu təsdiq edib-etməyəcəyi hələ məlum deyil. Bu, biznesdir və başqa bir şey deyil”.
“Qeyd edim ki, BMT bu yaxınlarda çətənə mənşəli marixuananı ciddi nəzarət altında olan narkotiklər siyahısından çıxarmaq qərarına gəldi. Ancaq, fikrimcə, ölkəmizdə bəzi digər layihələri həyata keçirmək daha yaxşıdır, çünki bunların həyata keçirilməsi üçün fikirlər və imkanlar var. Çətənənin tibbi məqsədlər üçün yetişdirilməsinə icazə verilsə belə, bu sahə üzərində ciddi nəzarət olmalıdır”, - həmsöhbətimiz bildirib.
İqtisadçı-ekspert Fuad Əlizadə isə, ölkədə yeni iş yerlərinin açılmasına, qazanc əldə edilməsinə töhfə verəcək istənilən müasir istehsalın tərəfdarıdır. “Başqa bir sual, bunun Azərbaycandan kənarda nə qədər tələb olunacağıdır. Bu təklifi irəli sürən türk sahibkarların öz satış bazarları varsa, niyə də olmasın? Tərkibində narkotik maddələr olan bitkilərdən tibbi məqsədlər üçün istifadə etmək üçün yetişdirmək praktikası yeni deyil”, - o deyib.
Belə bir işi təşkil etmək üçün dövlətin əvvəlcə sənaye məqsədləri üçün çətənə əkilməsinə icazə verməli olduğunu düşünən “Xidmət-İş” Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının vitse-prezidenti Camaləddin İsmayılov qeyd edib ki, bunun üçün qanunvericiliyə müvafiq dəyişikliklər edilməsi lazım olacaq: “İndi bu bitki qanunsuz olaraq yetişdirilir və bölgələrdə geniş yayılıb. Məsələn, Gədəbəy bölgəsində hüquq-mühafizə orqanları kəndlilərdən birinin çətənə əkdiyini aşkarladı və bunun üçün şəxs cəzalandırıldı. Narkomaniya ilə mübarizə aparmaq mütləq lazımdır, lakin tibbi məqsədlər üçün çətənə əkilməsinə icazə verilməlidir”.
“Bununla yanaşı, çətənə əkilmiş tarlalar qorunmalıdır. Bu təcrübə bir çox ölkələrdə mövcuddur. Vurğulamaq istəyirəm ki, Qarabağda işğalçılar 30 ildir çətənə yetişdirir və narkotiklərin qanunsuz alverində iştirak edirdilər. İndi ölkəmizdə onu qanuni şəkildə becərmək və müəyyən dərmanların istehsalı üçün istifadə etmək imkanı var”, - mütəxəssis əlavə edib.
Qeyd edək ki, bir çox ölkələrdə müəyyən bir məhsulun istehsalı üçün çətənə yetişdirmə problemi, bu sahəni tənzimləyən dəqiq müəyyən edilmiş bir qanunvericiliyin olmaması ilə əlaqədardır. Bu da qarışıqlıq və maneələr yaradır.
ayna.az