Cari il ərzində əhalinin gəliri, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,1 faiz azdırAzərbaycanda orta aylıq əməkhaqqının azalma tendensiyası davam edir. Rəsmi statistik məlumatlar göstərir ki, bu ilin yanvar-aprel aylarında ölkədə orta əməkhaqqı, karantin məhdudiyyətləri tətbiq edildikdən sonra əməkhaqqı səviyyəsinə nisbətən bir qədər yüksək olub.
Əməkhaqqı ilə bağlı rəsmi statistikanın təhlili bu ilin aprel ayından bəri neqativ tendensiyaları göstərir. Belə ki, yanvar-sentyabr ayları üçün ölkədə orta aylıq əməkhaqqı 706,6 manat və ya 415,6 dollar təşkil edib. Müqayisə üçün, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatlarında, bu ilin yanvar-aprel aylarına görə bu rəqəm 744,5 manat (438 dollar) təşkil edib. Məlum olur ki, aprel ayından sentyabr ayına qədər bir neçə ay ərzində qeyd olunan sosial əhəmiyyətli göstərici 37,9 manat azalıb.
Eyni zamanda, iyun ayında orta aylıq əməkhaqqı aprel ayı ilə müqayisədə 24 manat 50 qəpik azalaraq 720 manat olub. Hesablamalarımıza görə, iyul-sentyabr aylarında ölkədə orta əməkhaqqı daha 13,4 manat azalıb. Rəqəmlər karantinin ilk üç ayında azalma dinamikasının, təxminən iki dəfə yüksək olduğunu göstərir. İyul ayından bəri maaşlarda azalma tendensiyası davam etsə də, bu proses daha aşağı sürətlə gedib.
Göstərilən meylləri şərh edən iqtisadçı-ekspert Nemət Əliyevin sözlərinə görə, pandemiya böhranının təsirləri ilə yanaşı maaşlarda azalma ümumi əmək fondunun azalması ilə əlaqədardır. Nəticədə, əgər aprel ayında aylıq əməkhaqqı fondu 8.4 milyon manat artmışdısa, artıq may-iyun aylarında bu istiqamətdəki xərclər 13,5 milyon manat azalıb.
Diqqəti cəlb edən bir məqam da odur ki, bütün bu deyilən neqativ tendensiyaların fonunda, rəsmi qeydiyyata alınan işçilərin sayı artır. Dövlət Statistika Komitəsindən verilən məlumata görə, bu il oktyabrın 1-nə olan statistikaya görə, Azərbaycanda 1 milyon 681,6 min nəfər vətəndaş işəgötürənlərlə əmək müqaviləsi imzalayaraq işləyir. Rəsmi məlumatlara görə, son 12 ayda iqtisadiyyatda muzdlu çalışanların sayı 42,5 min nəfər və ya 2,6% artıb.
Analitiklər bunun səbəbini maaşların “ağardılması” ilə əlaqələndirirlər. Maaşların azalmasına gəlincə, Əliyevin sözlərinə görə, bunun qarşısını hökumətin anti-böhran tədbirləri paketi üçün nəzərdə tutulmuş puldan əməkhaqqı fonduna əlavə vəsait ayırmaqla almaq mümkün ola bilərdi.
Rəsmi statistika da vətəndaşların gəlirlərində müəyyən bir azalma olduğunu göstərir. Beləliklə, bu ilin doqquz ayında Dövlət Statistika Komitəsinə görə, əhalinin nominal gəlirləri 41,6 milyard manat təşkil edib ki, bu da keçən ilin eyni dövrünə nisbətən 0,9% azdır. Bununla yanaşı, gəlirin azalmasını milli valyuta məzənnəsinin sabitliyi kompensasiya edir ki, bütün bunla ümumilikdə aşağı inflyasiya səviyyəsinə səbəb olur. Yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda orta illik inflyasiya cəmi 2,9% təşkil edərək, əhalinin real gəlirlərinin və yaşayış səviyyəsinin aşağı düşməsinin qarşısını alıb.
İqtisad elmləri doktoru, professor Elşad Məmmədovun dediyinə görə, qlobal tənəzzül dövründə əhalinin həyat səviyyəsini qorumaq hökumətin böhran əleyhinə tədbirlərin önündə duran əsas vəzifələrindən biridir: “Pandemiya kontekstində bu prioritet hədəf arxa plana keçsə və reqressiv dəyişikliklərin prioritetlərə çevrilməsini dəyişdirsə də, hökumətin bu hədəfə çatdığını söyləmək olar. Axı, milli valyutanın dollara nisbətdə sabit məzənnəsinin qorunub saxlanılması həm ölkədə bahalaşma, həm də əhalinin real gəlirlərinin qorunması ilə yanaşı, ölkədə sosial-iqtisadi vəziyyətin dəstəklənməsi üçün ciddi bir addım hesab edilə bilər”.
Son statistikaya görə, bu ilin yanvar-sentyabr aylarında adambaşına nominal gəlir cəmi 1,7% azalaraq 4173 manata düşüb. Eyni zamanda, bütün vergilərin və digər məcburi ödənişlərin ödənilməsindən sonra əhalinin hələ də 37 milyard 631,8 milyon manat gəliri var ki, bu da 2019-cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,1% azdır.
ayna.az