Şərqşünas alim Nəriman Qasımoğlunun "Namazada vəhşiləşirik?" adlı yazısını təqdim edirik.
Əksər insanlarımız, inanclılarımız ərəbcədəki səsləri düzgün tələffüz etmək imkanından təbii olaraq məhrumdur. Bu dilin qaydası belədir, azacıq yanlış tələffüz məna yanlışlığı ilə "mükafatlanır".
Ərəb olmayan müsəlman hər namazında, yaxud bir başqa münasibətlə "Fatihə" oxuyanda "nə`budu" sözündəki "ayn" boğaz samitini "həmzə" hərfi kimi tələffüz edir. Və mənası "ibadət edirik" olan həmin söz "vəhşiləşirik" anlamında səslənir. Yaxud, "İxlas" surəsini oxuyan azərbaycanlıların əksəriyyəti Tanrı mütləq, əbədi, hər ehtiyacdan ucada və s. mənasında "Allahu-s-saməd" ifadəsindəki emfatik "sad" samitini doğru tələffüz edə bilmədiklərinə görə "saməd" dönüb olur "səməd", yəni "gübrə". Tamamilə təbiidir və irad da tutulası deyil, çünki dilimizə yad samitlərdir, azərbaycanlılar bunları ümumilikdə tələffüz edə bilməzlər. Doğru tələffüz üçün gərək xüsusi təlim keçələr...
Bu və başqa surələrdə, eləcə də dualarda qeyri-ərəbin dilə gətirdiyi məna yanlışlıqlarına dair xeyli sayda nümunə göstərə bilərəm. O fikirlə razıyam ki, başlıcası bu məna yanlışlıqları deyil, nəzərdə tutulan niyyətlərin saflığıdır. Ancaq bu fikirlə də razılaşsınlar ki, ifadə olunan niyyətlər ana dilində də saf ola bilər. Və əgər ibadətdə doğrudan-doğruya niyyət saflığı, səmimiyyət əsas götürülürsə, onda ana dili məsələsinə də gərək hər hansı etiraz bildirilməyə. Anlaşılmayan, ərəbcə əcaib mənalar verən təhrifli sözləri gücənərək ucadan, yaxud dodaqaltı pəsdən tələffüz etməkdənsə, yaxşı olmazdımı daha səmimi olasan, doğma dilin aydınlığında nə istədiyini, nə dediyini biləsən.
kulis