Bir tərəfdə ərşə qalxan fəryad, digər tərəfdə dünyanın ağzını bağlamağa vurnuxan tezislər
Kreml ABŞ-ın media məkanına nüfuz etməyə çalışan kimi aydın səmada daha bir qalmaqal baş verdi - Amerikanın ən nüfuzlu nəşri CNN korrupsioner amerikalı jurnalist, “Fox News”dan qovulan Taker Karlsonun artıq səs-küyə səbəb olmuş Rusiya lideri ilə təbliğat müsahibəsinin qarşısına “kozır” qoydu. CNN “Human Rights Watch” (HRW) təşkilatının Mariupoldakı Rusiya cinayətləri ilə bağlı hesabatını dərc edərək, xüsusilə Rusiya Prezidenti Vladimir Putini günahlandırıb. Putin minlərlə dinc sakinin ölümünə və saysız-hesabsız binaların dağıdılmasına səbəb olan Mariupola vəhşicəsinə hücuma görə müharibə cinayətləri mühakiməsi ilə üzləşməlidir.
Hesabat peyk çəkilişlərinin, şəhər qəbiristanlıqlarının fotoşəkillərinin və videolarının təhlili əsasında hazırlanıb. HRW-nin məlumatına görə, mütəxəssislər döyüşlərdə 8000-ə yaxın insanın həlak olduğunu təxmin edirlər: “Lakin bu, mühafizəkar hesablamadı. Ölənlərin sayı daha çox ola bilər, çünki cəsədlər binaların dağıntıları altında qalmış və ya kütləvi məzarlıqlarda basdırılmış ola bilər”.
Hesabat minlərlə binanın, o cümlədən yüzlərlə çoxdürmərtəbəli yaşayış binasının, həmçinin xəstəxanalar, məktəblər və universitetlər kimi mülki infrastrukturun rus qoşunları tərəfindən dağıdılmasına dair inandırıcı sübutlar təqdim edir. O, həmçinin 2022-ci ilin mart-aprel aylarında - döyüşlərin pik dövründə şəhərdə fəaliyyət göstərən 17 Rusiya hərbi və ya Rusiyaya bağlı milli birlikləri, eləcə də hesabat müəlliflərinin fikrincə, cinayət məsuliyyəti daşıya biləcək yüksək rütbəli məmurları müəyyən edir.
“Human Rights Watch”un böhran və münaqişələrin tədqiqi direktoru İda Savyerin sözlərinə görə, aydın idi ki, Putin də daxil olmaqla, yüksək vəzifəli məmurlar Mariupoldakı vəziyyətdən xəbərdardırlar və şəhər hücumun planlaşdırılması və koordinasiyasında birbaşa iştirak edirlər”.
HRW-nin hesabatında Vladimir Putin və digər yüksək vəzifəli məmurların Mariupolun mühasirəsi ilə bağlı açıq-aşkar hərbi cinayətlərdə rollarına və “ehtimal ki, humanitar yardımın və evakuasiyanın qarşısının alınmasına” görə təhqiqat aparılmalı və mühakimə edilmələri tövsiyə edilir.
Rusiya mətbuatında Karlson ilə müsahibə ilə bağlı təbliğat şousu Putinin ukraynalı uşaqların deportasiyası ittihamı ilə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin həbsindən sonra Rusiya diktatoruna qarşı sübuta əsaslanan ittihamla kölgədə qaldı. Və bu, yalnız başlanğıcdır. Axı bu gün Ukraynanın bütün işğal olunmuş ərazisi Mariupol vəziyyətindədir, bütün ölkə hər gün raket və dron hücumlarına və bombardmanlara məruz qalır. Bunun üçün cavab verməli olacaqlar - hər şəhər, qəsəbə, hər itirilən həyat üçün.
Sadə avropalıların və amerikalıların gözündə nə Rusiyanın, nə də onun liderinin əvvəlki reputasiyasını bərpa etmək mümkün olacaq. Ukraynada iki illik müharibə zamanı bəşəriyyətə qarşı həddən artıq aşkar və gizli cinayətlər törədilib. Hətta uzun müddət rus diktatorunun şıltaqlığına göz yuman Qərb siyasətçiləri belə, onunla əl sıxmaqdan imtina edirlər.
Yeganə ümid Kremlin yaxın adamları və təbliğatçılarının Ağ Evə qayıtmasını çoxdan arzuladığı Donald Trampadır. Kiyevi “üç günə” ala bilməyən və iki il ərzində tez-tez dəyişən tapşırıqların heç birini yerinə yetirə bilməyən ruslar indi ümidlərini Trampın Ağ Evə qəbuluna və onun Konqresdəki mühafizəçilərinə bağlayırlar. Məhz bu mühavizəkarlar hər şəkildə Ukraynaya, eyni zamanda İsrail və Tayvana kömək üçün qanun layihəsinin qəbulunu əngəlləyirlər. Və nədənsə təsadüfən belə alındı ki, bununla maraqlananların hamısı Rusiyanın dostlarıdır - həm HƏMAS, həm də Çin.
Ancaq gəlin Karlsona qayıdaq. Hansını ki, ya Tramp göndərib, ya da Kreml dəvət edib. Ancaq bir şey dəqiqdir - seçiləcəyi təqdirdə vitse-prezident postunu alacağına həqiqətən ümid bəsləyən Trampın yaxın adamı və Ukrayna ilə bağlı tezislərini təkrarlayan Skabeyeva və Popovun təbliğat studiyasının daimi qonağı Moskvada çox xoş qarşılanır. Həm Tramp, həm də Putin bu PR addımlaırnı çox faydalı hesab edir. Məqsəd Putinin imicini dəyişmək və onun cinayətlərinə amerikalı seçicinin gözündə bəraət qazandırmaqdır.
Bununla belə, Karlsonun CNN-ə qarşı heç bir şansı yoxdur. Onun üç milyonluq “YouTube” auditoriyası CNN-in çoxmilyonluq auditoriyası ilə müqayisədə heç nə deyil. Onun artıq Rusiya hakimiyyəti ilə əməkdaşlıq etdiyinə görə “Putinin ruporu”, “Gözəl tutuquşudur, ona peçenye verəcəyəm”, “Dondurulmuş rus malı” başlıqlı karikaturaları çəkilir. “Times Free Press”in “Chattanooga” adlı rəssamı isə sadəcə Taker Karlsonu RT kanalında Sovet gerbi olan qulaqcıqlı papaqda çəkib.
Digər tərəfdən, “YouTube”da müsahibə Putinin özünə heç bir qiymət vermir - bu, yeni dünya düzəninin hakimi olduğunu iddia edən, köhnə günlərdə protokolu pozaraq, Roma Papası, Böyük Britaniya Kraliçası II Yelizaveta və digər dünya liderləri ilə görüşlərə gecikən, Fransa Prezidenti Makronu danışıqlardan əvvəl nəcis testindən keçirən və onu saatlarla auditoriyanı gözləməyə məcbur edən biri üçün düzgün miqyas deyil.
Amma seçim yoxdur. Ukraynalılar bütün kartları onun əlindən aldılar. Hər halda, onlar indi Trampın Konqresdə lobbiçilik etdiyi ABŞ-dan hərbi yardımın dayandırılmasına nail olmalıdırlar. Artıq üç aydan çoxdur ki, onun nəzarətində olan respublikaçılar Ukraynaya 61,4 milyard dollar maliyyə ayrılması ilə bağlı səsverməni pozurlar, bunsuz Ukrayna həqiqətən də özündən qat-qat üstün düşmənlə qarşıdurmada sağ qala bilməyəcək. Bununla bağlı güman etmək olar ki, Putinlə müsahibə anı təsadüfən seçilməyib.
Təbii ki, seçki kampaniyası zamanı Oval kabinetə namizədin ən yaxın adamının diktatorla müsahibə son dərəcə qalmaqallı faktdır. Məşhur amerikalı jurnalistin Adolf Hitlerdən müsahibə almasını təsəvvür etmək mümkün deyil. Baxmayaraq ki, Tramp bu cür qalmaqallarla tanınmasa da, özünü Sovet İttifaqının hüquqi varisi hesab edən Rusiya üçün bu, ümumiyyətlə, normaldır.
Digər "faydalı axmaqların" diktatorlarla müsahibələrini - əsas bolşeviki və terrorçunu "filosof" adlandıran Herbert Uelsin Leninlə söhbətini xatırlayaq - "Canavar əvəzinə bir filosofla tanış oldum" dedi. Və ya başqa bir cəlladın - Stalinin Lion Feyxtvanger ilə müsahibəsi.
Amma bütün dünyanı sevindirən odur ki, Rusiyanın SSRİ-yə, Putinin Leninə və ya Stalinə, Karlsonun isə Uels və ya Feyxtvangerə çatmasına çox var...