Qərbin sanksiyaları Rusiya müdafiə sənayesində istehsala heç bir təsir göstərmədi - Başqa yol yoxdur
Rusiyada hər gün təşviş bir az da artır. Çünki həyəcan təkcə onun işğal etdiyi Ukrayna ərazilərində deyil, Rusiya Federasiyasının özündə də yaşanır. Əgər əvvəllər dronlar Belqorod vilayətinin sakinləri üçün qorxulu idisə, indi naməlum PUA-ların hücumları Moskva və Moskva vilayətinin bir sıra yerlərində qeydə alınır.
Ukrayna hərbçiləri, kəşfiyyat və xüsusi xidmət orqanları bu cür hücumlarda iştirakını təsdiqləmir. Axı dəfələrlə sübut olunub ki, Rusiya raketləri buraxıldığı nöqtəyə çatmamaq, rusların özlərinin başına düşmək qabiliyyətinə malikdir. Bununla belə, Ukrayna üçün Rusiya Federasiyasının ərazisində bir neçə maraqlı obyekt var ki, oraya uzun mənzilli PUA göndərmək olar.
Məsələn, Rusiya Federasiyasının ərazisində tətillər və ya təxribatlar üçün optimal hədəflər Rusiya silahları üçün elementar baza istehsal edən zavodlardır. Söhbət o detallardan gedir ki, onlarsız hər hansı bir cihazı ərsəyə gətirmək qətiyyən mümkün deyil. Xüsusilə, optik-mexaniki zavodlar haqqında danışmaq olar ki, onlar adətən hərbi müəssisələrdir və buna görə də vurmaq üçün qanuni hədəfdir.
Avqustun 9-da Moskvadan çox uzaqda yerləşən Sergiev Posad şəhərindəki belə bir zavodda partlayış səsi eşidilib. Daha sonra Rusiya təbliğat mediası partlayışın Zaqorsk Optik-Mexanika Zavodunun ərazisində özəl şirkətlərdən birinin icarəyə götürdüyü pirotexnika anbarında baş verdiyini iddia edib. Bununla belə, zavodun özü təkcə Rusiya hərbçiləri üçün optika təchizatı ilə məşğul deyil, həm də 2019-cu ildən yeni nəsil “Messenger” strateji bombardmançı-raket daşıyıcısının hazırlanmasında da iştirak edir.
Rusiya ərazisində bir neçə oxşar fabrik var - rusların bu cür istehsal üçün güclər yerləşdirə biləcəyi beş-yeddi yerdən danışmaq məqsədəuyğundur. Xüsusilə, onlar Rusiyanın Yekaterinburq (Ural Optik-Mexanika Zavodu), Voloqda (Voloqda Optik-Mexanika Zavodu), Moskva vilayətinin Lytkarino (Lytkarinski Optik Şüşə Zavodu), Krasnoqorsk, Moskva vilayəti (Zverev adına Krasnoqorsk Mexanika Zavodu), və s. demək olar.
Bundan əlavə, Taqanroqdakı mikrosxemlər üçün monokristalların yetişdirilməsi və mikrosxemlərin istehsalı üzrə ixtisaslaşan bir zavod Ukrayna üçün kifayət qədər əlçatan bir hədəfdir.
Optoelektronika sənayesi üçün süni sapfirlərin istehsalını da filialları bir neçə şəhərdə yerləşən Rusiyanın Monokristal zavodu həyata keçirir. Xüsusilə, Ukrayna internet məkanında artıq kifayət qədər populyar olan Belqorod vilayətinin Şebekino şəhərində. Nəzərə çatdıraq ki, ora artıq iyunun 1-də yanmışdı. Rusiyada bu istehsalla məşğul olan təxminən üç-dörd fabrik var.
Bundan əlavə, hücumlar Rusiya hərbi-sənaye kompleksi üçün işləyən konstruktor bürolarına qarşı da keçirilə bilər. Onların əksəriyyəti Moskva və Moskva vilayətinin yaxınlığında yerləşir. Xüsusilə, Dubna, Kolomna və s. yaşayış məntəqələrindəkilərə qarşı. O da maraqlıdır ki, Dubnada nüvə tədqiqatları aparan bütöv bir kompleks var. Çox güman ki, bu mövzuda bu cür qurumlar və universitetlər də maraqlı hədəflər ola bilərlər. Təxminən üç-dörd belə obyekt var.
Əgər yuxarıda adı çəkilən və qanuni hərbi hədəflər adlandırıla bilən və Ukrayna qoşunlarının zərbə endirə biləcəyi zavod, müəssisə və qurumlardan danışsaq, onların sayı onlarladır. Təəssüf ki, Qərbin sanksiyaları Rusiya müdafiə sənayesində istehsala demək olar ki, heç bir təsir göstərmədi. Ona görə də nə qədər ki, rusların neft dollarları var və iqtisadiyyatı işləməkdə davam edəcək, onlar ehtiyac duyduqları məhsulları müxtəlif sxemlərlə - üçüncü ölkələr vasitəsilə, “boz” sxemlərlə, narkotik ticarəti rejimində alacaqlar... Bu, sadəcə, xərc məsələsidir.
Təəccüblü deyil ki, Ukraynaya hücumlar zamanı vurulan Rusiya raketləri və pilotsuz təyyarələrinin müxtəlif hissələrinin, xüsusən də xarici istehsalı olan mikrosxem və çiplərin aşkarlanması hallarına rast gəlmişik. Eyni zamanda, söhbət hətta anti-Rusiya sanksiyalarına qoşulan və Rusiya Federasiyasına hərbi malların ixracını qadağan edən ölkələrdən gedir. Məsələn, Amerika çipləri və komponentləri Rusiyanın radar sistemlərində, dronlarda, tanklarda, yerüstü avadanlıqlarda, sahil gəmilərində və digər avadanlıqlarda tapılır. Bundan əvvəl araşdırmaçı jurnalistlər də Çinin sanksiyalardan yan keçərək Hollandiya şirkətlərinin istehsal etdiyi milyonlarla çipləri Rusiyaya ixrac etdiyini bildiriblər.
Bu məsələ Rusiya iqtisadiyyatını sanksiyaya məruz qalmış “cüzam koloniyasına” bağlamaq yolu ilə həll edilməlidir.
Rusiya Federasiyasının bu cür total təcrid olunmasına qədər Rusiya müdafiə sənayesi də qlobal problemlər yaşamayacaq.
Müəllif: Roman Svitan - Hərbi ekspert, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin ehtiyatda olan polkovniki.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.