Türkiyə böyük bir imperiya qurmuş, vaxtilə İslam dünyasına və Avropaya hökm etmiş bir ölkədir. Bu ölkə barəsində o qədər danışmaq olar ki... Müsəlman dünyasının üzünü ağardan, iqtisadiyyatı ilə dünya nəhənglərinin yanında duran möhtəşəm Türkiyə...Türkiyənin ərazisi 783 min km2-dən çoxdur. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Hollandiyanın sahəsi təxminən 41.000 km2, Belçika təxminən 30.000 km2-dir. Fransa və Almaniyanın cəmi Türkiyə ilə təxminən eyni boyda olar. Sahəsinə görə Türkiyə dünyanın ən böyük ölkələri siyahısında 36-cı yerdədir.
----Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhəri olsa da, amma iqtisadi paytaxt və ən böyük şəhər İstanbuldur. İstanbul dünyada yeganə şəhərdir ki, 1500 ildən artıq bir müddətdə üç böyük imperiyanın: Roma, Bizans və Osmanlı imperiyalarının paytaxtı olub. Şəhərdə sənaye, infrastruktur, turizm inkişaf edib. Çox adam paytaxtın İstanbul olduğunu hesab edir, amma 1923-cü ildə paytaxt İstanbuldan Ankaraya köçürülüb.
İstanbul eramızdan əvvəl 667-ci ildə qurulmuşdur və əvvəllər Konstantinopol kimi tanınırdı.
1071 - ci ildə Malazgird müharibəsi baş verir. Həmin tarixin ən böyük və ən geniş miqyaslı bir müharibəsi idi. Bizans imperiyası ilə Səlcuqlar arasında baş verən bu döyüşdə əgər Səlcuqlar qalib gəlməsəydi çox güman ki, indi bizim coğrafiyada yunanlar və digər avropalılar at oynadırdı. Döyüşün ən dramatik səhnəsi Səlcuq hökmdarı Alparslanın Bizans imperatoru Diogeni əsir aldığı səhnədir.
Alparslan ondan soruşur ki, sən əgər məni əsir alsaydın nə edərdin? Diogen cavab verir, öldürərdim, çünki dinim belə əmr edir. Alparslan isə onu azad edir və deyir ki, mənim də dinim belə əmr edir...
-----Türkiyənin ən hündür nöqtəsi Ağrı dağıdır (5165 metr). Rəvayətə görə, bu dağ Nuhun gəmisinin dayandığı yer olub. Dağın adı İncildə çəkilir.
----Yunanlar tərəfindən tikilən Efes şəhəri qərb dünyasının ən yaxşı qorunan qədim şəhərlərindən biridir, burada Celsus kitabxanasını və 24.000 tamaşaçı tutan amfiteatrı və indiyə qədər ən böyük məbədlərdən biri olan Artemida məbədini ziyarət edə bilərsiniz.
----“Dünyanın 7 Möcüzəsi” siyahısına daxil edilən möcüzələrdən ikisi birbaşa Türkiyədə yerləşir. Bu, Artemida məbədi, həmçinin Halikarnasdakı Mavzoleydir.
--- Türkiyədə hökumətin əsas problemlərindən biri siqaretlə mübarizədir. Cərimələr tətbiq edilib, siqaretə yüksək qiymətlər qoyulub, lakin bu heç bir halda siqaret çəkənlərin, o cümlədən qadınlar arasında da azalmasına kömək etmir.
-----İlk əhlilləşdirilən pişik cinslərindən biri də Van pişiyidir. Bu heyvanların özəlliyi ondadır ki, onların bir gözü çəhrayı, digəri isə mavidir. Bundan əlavə, bu pişiklər sudan qorxmur və üzməyi sevirlər. Kiçik balıqları ovlaya bilərlər.
--- Hollandiya dünyada gül ixracına görə birinci yerdədir. Amma bu ölkəyə gül toxumları 1500-cü illərdə Osmanlıdan holland səfiri vasitəsilə aparılıb.
----Türkiyədəki Ayasofya məscidi türklərin İstanbulu fəth etməsindən çox əvvəl tikilmişdir. Şəhəri fəth edən Sultan bu məbədi o qədər bəyəndi ki, onu dağıtmamağı əmr etdi. Bundan sonra binaya minarələr əlavə edildi və məbədin özü Ayasofya kimi tanındı.
---İnsanların gündəlik istifadə etdiyi Avropaya şampunun Türkiyədən gəldiyini çox adam bilmir. Şampun ilk dəfə 18-ci əsrdə türk tacirləri tərəfindən Avropaya, yəni ingilis kralının sarayına gətirilmişdir.
----Türkiyə dünya fındıq istehsalının təxminən 75%-ni təmin edir və bununla da Türkiyə bu sahənin əsas sütunlarından biridir. Əsasən fındıq istehsalı Türkiyənin Qara dəniz sahilləridir.
----Çoxlarına Homerin “İliada”sından məlum olan qədim Troya şəhərinin xarabalıqları 1860-cı illərin sonlarında arxeoloq Heinrich Schliemann tərəfindən aşkar edilmişdir. Türkiyənin Çanaqqala vilayətində Hisarlıq təpəsində aparılan qazıntılar zamanı o, bina hissələrini, heykəlləri, amforaları, hətta əsl xəzinəni - 8833 qızıl əşyanı tapmağa nail olub.
----İstanbul həm Avropada, həm də Asiyada yerləşən yeganə şəhərdir.
----Santa Klaus kimi tanıdığımız tarixi şəxsiyyət Müqəddəs Nikolay eramızın 300-cü ilində Türkiyənin Patara şəhərində anadan olub. İnsanlar onun həyatı boyu dənizçiləri batan gəmilərdən xilas etmək də daxil olmaqla bir çox möcüzələr göstərdiyinə inanırlar.
--- Bəzi tarixi salnamələrdə yunan yazıçısı Ezopun Qara dəniz sahilində olan Trakiya şəhərində anadan olduğuna dair məlumat var. Yunan tarixçisi Herodot indiki Bodrumda anadan olub.
Osman Eminov