Ekspert: “Sülh müqaviləsi bağlamaq vaxtı getdikcə qısalır”
Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan özünün “Twitter” mikrobloqunda “Ermənistan və Azərbaycan arasında ən yüksək səviyyədə qəbul edilmiş rəsmi bəyanatlara əsaslanacaq sülh müqaviləsi bağlanacaq” yazıb.
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi bağlanacaq və bu, ən yüksək səviyyədə qəbul edilmiş rəsmi bəyanatlara əsaslanacaq. Yeni eskalasiya olmayacaq! Beynəlxalq ictimaiyyət bunu ciddi şəkildə dəstəkləməlidir”, o yazıb.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ABŞ dövlət katibi Antoni Blinkenin Azərbaycan və Ermənistanın tezliklə sülh razılaşması əldə edə biləcəyi ilə bağlı sözlərindən dərhal sonra beynəlxalq ictimaiyyətə bu mesajı vermək istədiyini bəyan edib: “Azərbaycanla sülh müqaviləsi olacaq və o, bu günə qədər ən yüksək səviyyədə əldə edilmiş yazılı sənədlərə əsaslanacaq”.
İrəvanın belə bir qəfil israrı nəyə işarədir? Bəlkə, Ermənistan rəhbərliyi son vaxtlar haqqında daha tez-tez danışılan yeni mümkün eskalasiyanın qarşısını almağa səy göstərir? Bəlkə Kreml erməni və Azərbaycan xalqları arasında qarşıdurmanı gücləndirmək üçün yeni qanlı təxribatlar hazırlayır?
Gürcüstan Strateji Təhlil Mərkəzinin (GSAC) aparıcı eksperti Gela Vasadze Press Kluba şərhində qeyd edir ki, Ermənistanın baş nazirinin nəyi nəzərdə tutduğunu yalnız özü bilir.
“Fakt budur ki, bu gün yeni eskalasiya təhlükəsi həqiqətən çox yüksəkdir. Aydındır ki, biz regionda münaqişələrin müəyyən şaxələnmə nöqtəsinə gəlmişik. Özünüz diqqət yetirin: İran nüvə silahı yaratmağa yaxındır, İsrail buna icazə verməyəcək, son faciə fonunda Türkiyədə seçkilər keçirilir, Ukrayna cəbhəsindəki uğursuzluqlar fonunda Rusiyada sistem böhranı yaşanır və Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin böyük hücumu ilə bağlı əsəbi gözləntilər var. Bütün bunlar regional oyunçular üçün nisbətən yeni problemlərdir. Eyni zamanda, köhnə problemlər də həll olunmayıb.
Bütün bunlar regionda əsas dünya güclərini – ABŞ, Avropa İttifaqı, Çin və hətta Cənubi Qafqazda geosiyasi ambisiyaları yaranmağa başlayan Hindistanı hərəkətə keçirdi.
Bütün bunların fonunda Azərbaycanla Ermənistan arasındakı münaqişə arxaik görünə bilərdi. Amma əgər məhz bu arxaizm hər şeyin alovlana biləcəyi qığılcım olmasaydı. ABŞ-ın artan fəallığı da bununla izah olunur. Bütün bunları həm İrəvanda, həm də Bakıda başa düşürlər. Amma onlar hər şeyi fərqli şəkildə başa düşürlər.
İndi gəlin görək indiki şəraitdə sülh müqaviləsi nə deməkdir. Sülh müqaviləsi Qarabağdakı erməni silahlı birləşmələrinin tərksilah edilməsi və Laçındakı nəzarət-buraxılış məntəqəsidir, sülh müqaviləsi Azərbaycanın Qarabağın erməni əhalisinin hüquqlarının qorunması və riayət edilməsi öhdəliyidir, sülh müqaviləsi gərginliyin azaldılması üçün bir fürsətdir, amma zəmanət deyil. Lakin onun imzalanmasına getdikcə daha az vaxt qalır.
Bəli, Birləşmiş Ştatlar indi eskalasiyanın qarşısını almaq üçün hər şeyi edir. Lakin sual başqadır – Bakı regionda həlledici hadisələrə qədər güc tətbiq etməkdən imtina etməsinin müqabilində nə əldə edəcək? Və bu eskalasiyanın qarşısını almaq üçün İrəvan və Moskva nə etməyə hazırdır? Bu Moskvaya lazımdırmı? Və ən əsası: İrəvan və Bakı düşmənə qarşı Moskva ilə eyni komandada oynamaq cəhdlərini dayandıracaqlarmı? Axı şeytanın qaşığı həmişə daha uzun olur” deyə ekspert yekunlaşdırıb.
Rauf Orucov