10 nəfərdən biri belə işləmir
Astara rayon sakini Bibixanım Əliyeva yoxsulluqdan və işsizlikdən əziyyət çəkdiklərini bildirir. Onun müraciəti əsasında İranla sərhəddə yerləşən Suparibağ kəndində olduq. Onunla və ailə üzvləri ilə evlərində görüşdük. Bibixanım əl ağacı ilə gəzir. O, qarşılaşdıqları problemlərdən danışır:
“Ərim Ağarəhim Əliyev xəsətliyə görə 260 manat pensiya alır. Gəlinim, baldızım, oğlanlarm, nəvlərim hamı bir yerdə 10 nəfərdir. Hamımız bu pensiyaya baxırıq. 10 nəfərin içində bir nəfərin də olsun daimi işi yeri yoxdur. Hər ev 100 manatdan çox qaz pulu borcludur. Oğlumun işıq pulunu mən verirəm. Nəvələr evdə olmayanda qazı söndürürük. Oğlum qaz yandıra bilmir. Ödəməyə pulu yoxdur.”
O, pay torpaqlarında qazanc əldə edə bilmədiklərini dilə gətirir. Deyir ki, torpağı becərmək üçün əllərində vəsaitləri yoxdur:
“Biz iş istəyirik. Bununla bağlı Məşğulluq Şöbəsinə getdim, dedilər ki ,iş yoxdur. Bizdə 5 nəfər əmək qabiliyyətli ailə üzvü var. Onlar nə etsin? Bilirəm ki, bəhanə gətirirlər. Ayağım şikəstdir. Əl ağacı ilə nə qədər bu idarələri gəzim? Pul istəmirik, var dövlət istəmirik, iş istəyirik, fəhləlik istəyirik. Oğlumun iki uşağı var. Evdə çörək olmayanda ağlayır.”
Bibixanım Əliyevanın böyük oğlu Həsən Əliyev söhbətə qoşulur. Əlini,ayağını göstərir:
“Mən yaxşı qidalansam belə arıq olmaram. Sümüklərim görünür. Balalarım da bu gündə. Məşğuluq şöbəsinə işlə bağlı müraciət etmişdim. Deyirlər ki, mal-qara verəcəklər. Gözləyirik, yoxdur. 200 manat qaz pulu gəlib, mağazaya 400 manat borcum var. Mağazanın qarşısından keçə bilmirəm. Hər gün xəbər göndərir. Hardan gətirim? Bu ölkədə fəhləlik yoxdur?
Mən 4 baş ailəyəm, ailə başçısıyam, gərək işləyəm, evə çörək aparam. Apara bilmirəm. Evbəev gəzib iş axtarıram.”
Onun bildirdiyinə görə kəndə yaxın ərazilərdə iş yerləri var. Ancaq kənd sakinlərini oralara işə götürmürlər:
“Bizim kənd İranla sərhəddə yerləşir. İrana dəmir yolu çəkdilər. İndi də körpü tikəcəklər, yol salacaqlar. Bizə orda iş vermirlər. Fəhlələri də özləri ilə gətirirlər .Getmişdim ora, dedilər iş yoxdur. Rayonda gedən tikintilərin hamsında işləyənlər kənardan gətirirlər .
Qonşum var Murad Əliyev, həm qohumdur, o, da mən gündədir. Xəstədir, sudurğa onu tutur. Anası ilə yaşayır, ikisi də işsiz. Məəttəl qalırsan ki,onlar necə yaşayır. Valideyin pay torpağını övladlar arasında bölüb, hərəsinə 10 sot çatmır. Orda qızıl də əksən qazanc olmayacaq.”
Ailənin kiçik üzvü, 14 yaşlı Musa Əliyev ev işlərində valideyinlərinə kömək etdiyini deyir:
“8-ci sinifdə oxuyuram.Yaxşı oxuyuram. Valideyinlərim çətinliklə də olsa məktəb ləvazimatlarımı qaydaya salırlar. Deyirlər ki, sən də bizim kimi bədbəxt olma, oxu. Əlbət də valideynlərim işləsələr yaxşı olardı. Valideyinin işi olmayan şagirdə yaxşı baxmırlar. Dəftər, kitab olmayanda başqalarından alıb oxuyuram. Ev təsərrüfatında valideynlərimə kömək edirəm.”
Astara Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının Suparibağ kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəsi İlkin Quliyev də Əliyevlər ailəsinin problemlərin olduğunu bildirdi:
“Ailələrini tanıyıram. Həsən Əliyevin Atası əlildir, anası əl ağacı ilə gəzir. O da xəstədir. Ancaq pensiya almır. İki uşağı var. Həyətdə bir koması var, orda yaşayır. Kasıb ailələrdir. Həmişə onlara yardım edilir. Son illərdə bizdən yardımları götürüb veriblər sosial xidmətlərə. Yeni ildə, qurban bayarmında ona yadım edilir. Həsən Əliyevi təxminən iki il bundan əvvəl məşğulluq idarəsinə göndərmişdim ki, növbəyə götürsünlər, iş versinlər.”
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirliyinin 15 saylı Ərazi Məşğulluq mərkəzi filialınınn Astara rayon şöbəsində bunları bildirdilər:
“Biz vətəndaşın məlumatını verə bilmərik .Özü gəlib ala bilər. Astara rayonunda 170 nəfərə özünəməşğulluq çərçivəsində xidmətlər göstəriləcək .Vətəndaşın adı orda varsa ona da xidmət ediləcək. “
15 saylı Ərazi Məşğulluq mərkəzi filialının Astara rayon şöbəsindən Həsən Əliyevə təqdim edilmiş “Müraciət vərəqəsi”ində qeyd edilib ki, ”İşaxtaran kimi qeydiyyata alınmısınız. Vakansiya bankından münasib vakansiyalara müracət edə bilərsiniz. 1 iş günü ərzində özünüzə uyğun münasib işi seçərək təsdiq etməyiniz təklif olunur. Əks halda 5 iş günü ərzində sizə uyğun iş seçilərək təqdim ollunacaq.”
Həsən Əliyev işsiz kimi bir ildir ki ,qeydə alınıb. Bu günə qədər ona iş təqdim edilməyib.
Rəsmi mənəblərdə Astara rayonunda 28385 nəfər işaxtaran, 3528 nəfər işsiz qeydə alınıb. İşlə 1181 nəfər işlə təmin olunub.
İçtimai fəal Asən Həşimli rayonda işsizlərin sayının çox olduğunu deyir:
“Görün nə günə qalmışıq ki, insanlar xadimə işləmək üçün prezidentə, vitse prezidentə müraciət edirlər. İşsizlər qat-qat çoxdur. Hətta rəsmi rəqəmlər belə həyacan doğurur. Astara rayonunda 100 mindən şox əhali yaşayır. Rəsmi rəqəmlərə görə onun 25-30 faizi işsizdir. Yəne daimi çörəkləri yoxdur. Son illərdə rayonda bir dənə də olsun istehsal sahəsi açılmayıb. İş yeri haradan olsun? Çay fabrikləri var, mövsümdə işləyir. Əhalinin az bir hissəsi əkin-biçin edir O da mövsümüdür. Yay əkinçidirlər, qış dilənçi.