Banklar satışa limit qoyub, əhali daha çox almağa maraq göstərir
Milli valyutanın sabitliyinə və pandemiyanın səbəb olduğu gəlirlərin azalmasına baxmayaraq, əhali dollar almağa davam edir və valyuta yığımlarından ayrılmaq istəmir. Lakin mart ayında bu meyl nəzərəçarpacaq dərəcədə zəiflədi və bunun əsaslı səbəbləri var.
Rəqəmlərə istinad edərək, bu ilin baharının ilk ayında əhali 133 milyon 451 min dollar aldı. Eyni zamanda, “yaşıl” əsginasın vətəndaşlar tərəfindən satış səviyyəsi 120 milyon 584 min dolları keçmədi. Beləliklə, azərbaycanlılar bankların satdığından 12 milyon 867 min dollar çox Amerika valyutası aldılar. Qeyd edək ki, fevral ayında bu fərq iki dəfə çox - 24 milyon 999 min dollar idi.
Buradan da görünür ki, bu ilin mart ayında pozitiv saldo, yəni əhalinin dollar alqı-satqısı arasındakı fərq əvvəlki aylara nisbətən xeyli aşağı olub. Ümumiyyətlə, vətəndaşların əlində qalan dollar miqdarı fevral ayı ilə müqayisədə iki dəfə azdır. Analitiklərin fikrincə, bu proseslər əsasən bankların dollar satışı ilə bağlı məhdudlaşdırıcı tədbirləri ilə əlaqədardır. Bundan əlavə, mart ayı Dövlət Neft Fondun (DNF) xətti ilə ən aşağı dollar satışları ilə əlamətdar oldu.
Fondun verdiyi məlumata görə, bu ay DNF valyuta hərraclarında 397,7 milyon dollar xarici valyuta satıb. Daha əvvəl də xəbər verildiyi kimi, bu ilin fevral ayında Fond vasitəsi ilə valyuta hərraclarında 437,3 milyon dollar satılmışdı və mart ayı satışları fevral ayına nisbətən 9,1% azalıb.
Yazın ilk ayında DNF-in valyuta satışları dörd ilin ən aşağı səviyyəsinə çatdı. Analitiklərin fikrincə, bu ilin ilk rübünün nəticələri, xüsusilə mart ayı üçün, valyuta satışlarında qənaətin nəticəsidir.
Mütəxəssislər hesablayıblar ki, üç ayda satılan valyuta miqdarı orta hesabla 1,8 milyard dollar təşkil etməli idi. Ancaq əslində bu rəqəm daha aşağı - 1,5 milyard dollar oldu ki, bu da keçən ilin birinci rübünə nisbətən 1,3 milyard dollar azdır.
Mütəxəssislər israrla DNF vasitəsilə valyuta satışlarında mövcud azalmanın valyuta əməliyyatlarını məhdudlaşdırma siyasətinin nəticəsi olduğunu bildirirlər. Uzun müddətdir ölkədəki bütün banklarda yalnız günün birinci yarısında məhdud valyuta əməliyyatları etmək olar.
Xarici valyuta alışında da illik bir limit var - bir nəfər manat ekvivalenti ilə 20.000 dollar ala bilər və bu limit bu ilin əvvəlindən yenilənməyib. Nəhayət, vergi orqanları: onların fikrincə, vətəndaşın əldə etdiyi valyuta olduğu iddia edilən gəlirdən dövlətin payını ödəmək tələbi ilə valyuta alıcılarına üz tuturlar. Mərkəzi Bank baş verənlərdə iştirakını inkar edir.
Vətəndaşlarımız valyuta ehtiyatlarını, yalnız dollar və avro deyil, həm də ingilis funt sterlinqini satın almaqla formalaşdırırlar.
Göstərilən müddətdə əhali tərəfindən avro alışı lehinə 6 milyon 246 min (11 milyon 227 min alındı, 4 milyon 981 min satıldı) qalıq balans yarandı. Fevral ayında bu rəqəm əhali tərəfindən avronun alınması lehinə 11 milyon 170 min avro idi.
Hesabat dövründə əhali satdıqlarından 247.100 funt sterlinq daha az satın aldı (əhali 792.700 satdı və 545.600 aldı). Fevral ayında balans əhalinin alması lehinə idi.
Ümumiyyətlə, 2021-ci ilin birinci rübü üçün əhalinin dollar alması lehinə 295 milyon 540 min, funt sterlinq - 463 min, avro - 24 milyon 8 min balans təşkil edib.
ayna.az