“Cenub.az” saytı yazıçı-jurnalist Nurəddin Ədiloğlunun “Şəhidlik manifesti” kitabından növbəti yazısını təqdim edir.
Gül ömrü yaşayıb qönçə ikən torpağa düşən igid oğullar ana təbiətin bütün fəsillərində azad Vətən torpağından çiçək kimi boy verəcəklər...
QISA TANITIM: Salayev Amid Yadulla oğlu 10 fevral 2002 - ci ildə Masallı rayonunun Sığdaş kəndində anadan olub. 2019- cu ildə Sığdaş kənd tam orta məktəbini bitirib. 2020 - ci ilin aprel ayında Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Masallı Rayon Şöbəsi tərəfindən həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb.
Hərbi xidmətə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Ağcabədi rayonunda yerləşən “N” saylı hərbi hissəsində başlayıb. Fiziki hazırlığına, idman göstəricilərinə, istedadına, bilik və bacarıqlarına görə hərbi hissənin kəşfiyyat bölüyündə xidmətini davam etdirib.
27 sentyabr 2020 - ci ildə işğalçı Ermənistanın növbəti silahlı təxribatına qarşı başlayan Vətən müharibəsində Füzuli rayonunun azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak edib.
Vətən qarşısında əsgəri borcunu vicdanla, şərəflə yerinə yetirən Amid Salayev oktyabrın 4-də Füzuli rayonunun azad olunması uğrunda gedən döyüşlərdə son damla qanına qədər döyüşərək qəhrəmancasına şəhid olub.
5 oktyabr 2020 -ci ildə Sığdaş kənd qəbiristanlığında izdihamla son mənzilə yola salınıb.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq sərəncamlarına əsasən, cəsur kəşfiyyatçı Salayev Amid Yadulla oğlu ölümündən sonra “Vətən uğrunda" və "Füzulinin azad olunmasına görə" medalları ilə təltif edilib.
Gül solar, ətri qalar...
Bəzən insan ömrünü gülə bənzədirlər. Gül solduğunda ömrü bitdiyi kimi, bizə verilən ömür payı da bir gün gül kimi solub sonuna yetişir... Fəqət, ömürlər də insanlar kimi müxtəlif olur. İnsan var ki, 80-90 il yaşayır, lakin bu uzun ömrüboyu heç bir yaddaqalan iş görmür. Dünyasını dəyişən kimi unudulur. İnsan da var ki, ömrü çox qısa olur. Amma Vətən naminə yaşadığı qısa İNSAN ömründə əməlləri ilə qəlblərdə taxt qurur, yaddaşlarda yaşayır.
Sığdaşlı 19 yaşlı şəhid Amid Salayev də belə şərəfli ömür yaşamış unudulmaz insanlardan biridır. Bir vaxtlar anası körpə Amidə astadan şirin-şirin layla çalardı:
Laylay, balam, yatasan,
Qızılgülə batasan.
Qızılgülün içində
Şirin yuxu tapasan.
Amma Çimnaz xanım nəvazişlə boya-başa çatdırdığı ailənin yeganə oğul övladına heç vaxt gül ömrü arzulamazdı. Çünki bağçada bəslədiyi ən sevdiyi qızılgüllər saralıb solan zaman çox məyus olardı. Ona görə Amidə “Mən sənə gül demərəm, gülün ömrü az olur, oğul balam” deyərdi. Bəzən də kimdən eşitdiyini, hardan öyrəndiyini xatırlamadığı bir mahnını özü bildiyi kimi belə zümzümə edərdi:
Mən sənə can demədim,
Can ölər torpaq olar.
Mən sənə gül demədim,
Gülün ömrü az olar.
Mən sənə ruhum dedim
Çün Ruh ölümsüz olar...
Yeniyetmə çağlarında Amid həmişə kənddə özündən yaşca böyük gənclərlə dostluq edərdi. Ucaboylu, pəhləvan cüssəli Amid yeddi ay boksla məşğul olandan sonra idmanın qaydasız döyüş növü üzrə məşqlərə gedirdi. Kənddə heç kimin yanından salamsız-kəlamsız ötüb keçməzdi. Əmisi İdris Musayev deyir ki, qonşu-qohumların hamısı onun xətrini istəyirdi. Amidin əlindən hər iş gəlirdi, heç vaxt bekar gəzib-dolaşmazdı. Xalası nəvəsi Mirzabitin dediyinə görə, çox işgüzar olub, evdə həmişə ata-anasına canla-başla kömək edər, evlərinə qonaq-qara gələndə hörmətlə qulluqlarında durardı. Bütün bunlarla yanaşı, Amid Qurani-Kərimi mükəmməl şəkildə qiraət edərdi.
Amid ordu sıralarına çağırılanda bütün analar kimi Çimnaz xanım pəhləvan cüssəli oğlunun boy-buxunu ilə qürur duymuşdu. Arxasınca su atanda: “Allah səni hifz eləsin, bala!” demişdi.
Ana üçün baladan şirin nə var?
Həqiqi hərbi xidmətin ilk günündən əsgər yoldaşlarının hörmətini qazanan Amid komandirlərinin də sevimlisi oldu. 6 ay müddətində hərbi təlimlərdə snayper tüfənginin sirlərinə də dərindən yiyələndi.
Sentyabrın 27 – də erməni silahlı qüvvələrinin növbəti təxribatı nəticəsində başlayan müharibə bütün qeyrətli gənc əsgərlər kimi Amidin də mənfur düşmənə nifrət hissini daha da alovlandırdı. Füzuli, Cəbrayıl uğrunda gedən döyüşlərə kəşfiyyatçı - snayper kimi qoşuldu.
Ağır döyüşlərdən öncə Amid babası Nüsrət kişi ilə danışıb. Babası söyləyir ki, nəvəm telefonla danışanda mənə dedi: “Baba, bir də sizinlə əlaqə saxlaya bilməyəcəm. Biz Cəbrayıl istiqamətində hücuma keçirik. Haqqınızı halal edin!” Odun- alovun içindən imkan tapıb zəng vuranda qürbətdə yaşayan bacısını soruşmağı unutmazdı. Ən böyük arzusu dayı olmaq idi. Son dəfə anası ilə danışanda isə deyib: “Anacan, mən şəhid olsam, ağlama!”
Amid Vətən torpaqlarının azad olması uğrunda gedən bir çox döyüş əməliyyatlarında böyük şücaət göstərdi. Kəşfiyyatçı-snayper döyüş yoldaşlarının hərəkətinə mane olan və onları iri çaplı silahlarla atəş altında saxlayan düşmən əsgərlərini bir-bir zərərsizləşdirirdi. Növbəti düşmən mövqeyinin ələ keçirilməsi döyüşçülərimiz arasında böyük ruh yüksəkliyi yaratmışdı. O gün Amidin elə bil şəhid olacağı ürəyinə dammışdı. Boynundan çıxartdığı gümüş boyunbağısını silah yoldaşına verib: “Səndən çox xahiş edirəm ki, bunu mənim ailəmə çatdırarsan. Qoy bu boyunbağıdan anam mənim qoxumu duysun!” dedi.
***
…Sığdaş kəndində şəhid Amid Salayevin doğulduğu ata ocağını ziyarət edəndə anası Çimnaz xanım mənə həmin boyunbağını göstərib kövrələ-kövrələ onun tarixçəsini danışdı. Nədənsə o an mən Amidin son nəfəsdə pıçıltılı səsini xalq şairi Ramiz Rövşənin bu misraları ilə birgə eşitdim:
Ağlayanım tapılsa,
Nə var ölməkdən gözəl?!.
Nə var şəhid qanına
Batan köynəkdən gözəl?!.
Oğlu haqqında danışarkən Çimnaz xanımın gözlərindəki qürur böyük kədərinin üstünə kölgə salırdı.
Oğlunun çox qeyrətli, vətənpərvər, ailəcanlı gənc olduğunu söyləyən ana şəhid balasının bəzəkli bəy otağını xatırladan otağında ona məxsus əşyaları sevə - sevə saxlayır. Burda Amidin qiraət elədiyi müqəddəs Qurani –Kərim, boks əlcəkləri, gümüş boyunbağı, uşaqlıq şəkilləri və başqa şəxsi əşyaları var.
… Bu qısa, lakin mənalı ömrünün son mənzilinə Amidi özünün qiraət elədiyi müqəddəs Quranın sədaları altında ürək ağrısı və göz yaşları ilə yola saldılar. Məzarının ziyarətinə gələn döyüş yoldaşları onun cəsarətindən, mərd və döyüşkən olmasından ağızdolusu danışırlar.
Onu təhsil aldığı Sığdaş tam orta məktəbində keçirilən tədbirlərdə də tez-tez yada salırlar. Məktəbin müəllimi Məhəbbət Əkbərovun Amidin igidliyinə həsr etdiyi şeiri şagirdlər əzbərdən söyləyirlər.
Yaşayacaq yaddaşlarda əsgər Salayev Amid,
Xalqı üçün cəsarətlə döyüşüb oldu şəhid…
...Bəli, GÜL ömrü yaşayıb qönçə ikən torpağa düşən igid oğullar ana təbiətin bütün fəsillərində azad Vətən torpağından çiçək kimi boy verəcəklər. Amidin hansı çiçəyə, gülə çevriləcəyini bilmirəm, bir onu bilirəm ki, o gül Vətən bağında həmişə ən ətirli çiçək açacaq və xoş rayihəsi yaddaşlardan yaddaşlara hopacaq...
Nurəddin ƏDİLOĞLU, “Cənub az”