“Ermənistan Türkiyə və Azərbaycanla ortaq dil taparsa, bu, Rusiya üçün bölgənin itirilməsi demək olacaq”
“Ermənistandakı bəzi siyasi qüvvələr və ictimai-siyasi xadimlər anti-Rusiya və bəzən açıq şəkildə rusofob mövqelər tutdular”. Bunu Rusiyanın Ermənistandakı səfiri Sergey Kopırkin “Sputnik” agentliyinə müsahibəsində deyib.
Ancaq diplomat əmindir ki, bu cür fikirlər Moskva ilə İrəvan arasındakı münasibətlərə düzəlməz ziyan vura bilməz: “Hər şeydə Rusiyanı günahlandırmaq cəhdləri edilir - bu çətin anlarda Ermənistanın və xalqının yanında olan və olacaq bir ölkənin. İstər-istəməz, əslində həmin qüvvələrin kimin maraqlarına xidmət etdiyini düşünürsən”.
Eyni zamanda, səfir Ermənistan iqtisadiyyatına Rusiya investisiyaları barədə danışmağı da unutmayıb. Onun sözlərinə görə, bu rəqəm 2020-ci ildə koronavirus pandemiyası səbəbindən 9,6 % azalsa da, 2 milyard dolları keçib: “İnvestisiya üçün əsas sahələr enerji, bankçılıq, metallurgiya, tikinti, rabitə sahələridir. Respublikadakı xarici kapitallı müəssisələrin demək olar ki, üçdə biri Rusiya pulu olan şirkətlərdir (28,6%)”.
Maraqlıdır, Kopırkinin "rusofobiya" ilə bağlı açıqlaması kimə qarşı yönəldilib? Ermənistanda seçki kampaniyası sürətlə davam edir və Moskva təmsilçisinin ağzından çıxan bu cür qiymətləndirmələr cəmiyyət tərəfindən çox həssaslıqla qəbul edilə bilər. Yəni bu, erməni seçiciyə dolayı təsir edir (mahiyyətcə qanunsuzdur). Bu çıxış Moskvanın bu seçki yarışında hələ də öz favoritinin olduğunu aydınlaşdırırmı? Bəs bu kimdir?
Mövzunu AYNA-ya Şərq-Qərb Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Ərəstun Oruclu şərh edib:
“Rusiyanın Ermənistandakı səfirinin açıqlaması ilə tanışam və düşünürəm ki, bu, şübhəsiz ki, qarşıdakı seçkilərin nəticələrinə təsir göstərmək cəhdidir. Çünki erməni müxalifətinin rusiyapərəst düşərgəsində seçkilərdə məğlub olma ehtimalı ilə bağlı müəyyən bir narahatlıq olduğunu hiss edir. Yəni Paşinyan və onun mümkün, potensial koalisiya ortaqları bu seçkilərdə qalib gələ bilər. Və bunun Rusiya üçün böyük nəticələri ola bilər.
Ancaq Kopırkinin açıqlaması yalnız Rusiyaya qarşı emosiyaların hakim olduğu, xüsusən də son müharibədən sonra Moskvaya inamsızlıq nümayiş etdirən erməni cəmiyyətinə yönəlmədiyi təəssüratını yaradır. Bu mənada bu, çox vektorlu bir bəyanatdır. Təsadüfi deyil ki, seçkilərdən əvvəl Ermənistandakı bəzi ənənəvi rusiyapərəst siyasətçilər də Rusiyanın rolunu tənqid etməyə başladılar. Və bu, erməni seçicilərinin anti-Rusiya hissəsinin diqqətini birmənalı şəkildə rusiyayönümlü olmaqla birdən-birə anti-Rusiya bəyanatlar verməyə başlayan bu siyasətçilərin açıqlamalarına diqqət çəkməyə yönəlmiş özünəməxsus bir texnologiyadır. Əlbəttə, seçicilərin bir hissəsinin Paşinyan və potensial tərəfdaşları olan digər qrup və partiyalardan qoparılmasına hesablanır.
Başqa bir səbəb, düşünürəm ki, Ermənistana ABŞ dövlət katibinin müavini Rikerin səfəri və bunun nəticəsində hərbi əsirlərin Gürcüstanın vasitəçiliyi ilə baş vermiş minalanmış ərazilərin xəritələrinə dəyişdirilməsi faktıdır. Bu amil Rusiyadan mənfi reaksiya doğurmaya bilməz. Əlbəttə ki, Moskva bunu açıq şəkildə tənqid edə bilməz, hətta bu hadisəni alqışlayır, bunu Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin açıqlamasından gördük.
Bəs Rusiya baş verənlərdən məmnundurmu? Mən belə düşünmürəm. Çünki bu kimi addımlarla amerikalılar, faktiki olaraq Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin tənzimlənməsində Rusiya Federasiyasının inhisar rolunu pozur.
Üçüncüsü, Rusiyanın Ermənistan iqtisadiyyatına qoyduğu sərmayələrə diqqət çəkən səfir, əslində erməniləri təhdid edir. Moskvanın Ermənistana qarşı bir növ iqtisadi sanksiya tətbiq edə biləcəyinə, yəni investisiyaları azalda və ya dayandıra biləcəyinə eyham vurur – bunun üçün Rusiya Federasiyasının orada çoxlu imkanları var.
Yəni, səfirin bu açıqlaması Ermənistanın daxili işlərinə kobud müdaxilədir - baxmayaraq ki, bu, ermənilər üçün yeni bir şey deyil. Ruslar özlərini bölgədə, xüsusən müharibədən sonra vəziyyətin ağası hesab edirlər.
Bunun Rusiyanın Ermənistandakı tərəfdarları üçün hər hansı bir müsbət nəticəsi olacaqmı? Mən fikirləşmirəm. Çünki Ermənistan kiçik bir ölkədir və oradakı bütün siyasətçilərin mövqeləri onsuz da aydındır. Yəni birdən-birə Moskvaya qarşı tənqidi ritorikadan istifadə etməyə başlayan rusiyapərəst siyasətçilər, çətin ki, ala biləcəklərindən daha çox səs ala bilsinlər.
Qarşıdakı seçkilər Rusiya üçün də həlledicidir. Çünki Paşinyanın partiyası qalib gəlsə, Kreml üçün arzuolunmaz nəticələr yarana bilər. Məsələn, Ermənistan hakimiyyət orqanlarının Rusiya hərbi bazalarının ölkə ərazisindən çıxarılması tələbi gündəmə gələ bilər. Paşinyan başda olmaqla, Ermənistan Türkiyə və Azərbaycanla ortaq bir dil taparsa, bu, baş verə bilər. Bu vəziyyətdə Paşinyanı qorxudacaq bir amil olmayacaq.
Nə də olsa, Rusiyanın Ermənistana münasibətdə apardığı siyasətin əsas izahı həmişə türk faktoru və Azərbaycan qonşuluğu tərəfindən erməniləri qorxutmaq olmuşdu. Və aramızda bir razılığa gəlinərsə, bunların hamısı əhəmiyyətsiz ola bilər. Bu, Rusiya üçün bölgənin tamamilə itirilməsi deməkdir. Ruslar buna necə razılaşacaqlar? Yaşayarıq, görərik”.