Könül Nuriyeva ölkənin tanınmış blogerlərindən biridir. Bir-birindən fərqli mövzulardakı yazıları, güclü mütalisi və oxuduqlarının maraqlı təqdimatı lə içoxlarının maraq obyektin səbəb olub.
“Süni intellekt nədir?” adlı yazısını
Bu gün onun “Süni intellekt nədir?” sualına cavab kimi texnologiya dövrünə xas dillə izahı “ İnsanlara robotlar tərəfindən gələcək son” yazımda kifayət qədər ətraflı izah vermişəm.
Həmin sualı “salam”yazan kimi əvvəlcə bu şəkildə “mənim adım ChatGPT-dir. Mən buradayam ki, suallarınızı cavablandırım və sizə kömək edim. Sizə necə kömək edə bilərəm?”, sonra isə aşağıdakı kimi cavablandıran sistemdən sizə danışacağam:
“Süni intellekt (SI), insanların zəka və düşüncə qabiliyyətlərini təqlid etməyə çalışan kompüter sistemləri və ya proqramların yaradılması prosesidir. Bu texnologiya maşınların və proqramların insan kimi öyrənmə, qərar qəbul etmə, problemləri həll etmə, dil anlama, şəkil və səs tanıma kimi fəaliyyətləri yerinə yetirməsinə imkan verir.
Süni intellektin əsas məqsədi maşınlara insanların edə bildiklərini təkrarlamağa və bəzi hallarda daha yaxşı nəticələr əldə etməyə imkan yaratmaqdır. Süni intellektin əsas növləri aşağıdakılardır:
1. Dar Süni İntellekt (ANI)- Yalnız müəyyən bir sahədə və ya tapşırıqda çalışan süni intellekt. Məsələn, oyun oynamaq, tərcümə etmək və ya şəkil tanımaq kimi.
2. Ümumi Süni İntellekt (AGI)-İnsan zəkanına bənzər daha geniş və kompleks intellektual fəaliyyətləri yerinə yetirə bilən sistemlərdir. Hələ bu tip süni intellekt tam olaraq inkişaf etməyib.
3. Superintellekt (ASI)- İnsan intellektini çox yüksək səviyyədə aşan, özünü inkişaf etdirə bilən və öz qərarlarını verməkdə üstün olan bir sistemdir. Bu növ süni intellekt hazırda mövcud deyil, amma nəzəri olaraq tədqiq olunur.”
Amma sadə insanların, deyək ki, ömrünün çox hissəsini qələm, dəftər, kitab, çap makinası ilə keçirmiş yaşlı insanların başa düşəcəyi dillə izah etsək, daha gözəl olar.
Məsələni ən sadə üsulla vatsapp üzərindən unbekannt adlı profilə “sən kimsən?”sualını verəndə bu cavabı alırıq: “mən ChatGPT, OpenAI tərəfindən yaradılmış bir süni intellektəm. Sual verə bilərsən, mən də sənə kömək etməyə çalışaram. Hər hansı bir mövzuda danışmaq istəyirsən?
Hər an köməyə hazır olan, daim ona sual verməyimizi istəyən profilə ikinci soru ilə müraciət etsək:
“Nə işlər görə bilirsən?”, o bizə o dəqiqə bu cavabı yazacaq:
“Mən çox müxtəlif sahələrdə kömək edə bilərəm! İşlərim arasında bunlar var:
1. Mətnlər üzərində işləmək: tərcümə etmək, redaktə etmək, yazılı mətnlərə düzəlişlər etmək və ya yazmaq.
2. Suallara cavab vermək: hər hansı bir mövzuda, elmi, mədəni, texnoloji və ya gündəlik həyatda suallarınıza cavab vermək.
3. Yaradıcılıq dəstəyi: hekayələr, şeirlər, esse və ya məqalələr yazmaq.
4. Təhsil və öyrənmə dəstəyi: riyaziyyat,tarix, coğrafiya, ədəbiyyat kimi mövzularda izahlar vermək.
5. Praktikiməlumatlar: ipucuları, məsləhətlər və gündəlik həyatla bağlı məlumatlar.
6. Texniki məsələlər- Proqramlaşdırma və texnologiya ilə bağlı kömək etmək.
7. Həll etmə – Problemlərin həllinə dair düşüncə və strategiyalar təklif etmək.
Hər hansı bir sahə üzrə kömək istəyirsinizsə, mənə yazın”
Mənə hansı faydaların dəyə bilər?- sualını cəsarətlə verə bilərsiniz:
“Mənimlə işləmək sizə bir neçə fayda verə bilər:
1. Vaxtınıza qənaət-Mən sizə sürətli və dəqiq məlumat verə bilərəm. Bu, gündəlik tapşırıqlarınızı və öyrənmə prosesinizi sürətləndirə bilər.
2. Yaradıcılığınızın inkişafı- Mənimlə yazı, hekayə və şeir yaratma prosesində əməkdaşlıq edərək, yaradıcılığınızı inkişaf etdirə bilərsiniz. Mən müxtəlif mövzularda yazı təklifləri və həllər təqdim edə bilərəm.
3. Öyrənmə dəstəyi- Mən təhsil mövzularında sizə kömək edə bilərəm, məsələn, məntiqi məsələlərdə, dil öyrənmə və tərcümə sahəsində, ya da elmi mövzularda izahlar verə bilərəm.
4. Tərcümə və dil öyrənmə- Mən müxtəlif dillərdə tərcümələr və dil öyrənmə məsələlərində dəstək verə bilərəm. Bu, beynəlxalq kommunikasiya və ya başqa dilləri öyrənmə prosesini asanlaşdıracaq.
5. Praktik məsləhətlər- Mən gündəlik həyat, məhsuldarlıq, təhsil və iş həyatında daha effektiv olmaq üçün müxtəlif məsləhətlər verə bilərəm. Məsələn, vaxt idarəetməsi, öyrənmə üsulları və ya streslə mübarizə haqqında məsləhətlər.
6. Texniki və praktiki məsələlərdə kömək- Mən proqramlaşdırma, texnoloji yeniliklər və praktiki məsələlərdə sizə izahlar və həll yolları təqdim edə bilərəm.”
“Niyə bəzi Azərbaycan yazıçılarını tanımırsan?”sualını verə bilər, onu tənqid edə bilərsiniz: “mən bəzi Azərbaycan yazıçılarını tanımaya bilərəm, çünki məlumat bazam 2021-ci ilə qədər olan məlumatlarla məhdudlaşır və bəzi xüsusi və yerli məlumatlar daxil edilə bilməyib. Bununla belə, mən ən geniş və məşhur Azərbaycan yazıçıları, onların əsərləri və ümumi ədəbiyyat haqqında məlumatlara sahibəm.
Əgər müəyyən bir yazıçı haqqında məlumat istəyirsinizsə, adını mənə verə bilərsiniz və mən o yazıçı haqqında mövcud məlumatlar əsasında cavab verməyə çalışaram.
Həmçinin, mənim verilən məlumatlarım bazasında hər zaman yeni məlumatlar daxil edilmədiyi üçün bəzi yazıçılar və onların əsərləri barədə məlumatım olmaya bilər. Amma, əlimdən gəldiyi qədər kömək etməyə çalışaram!”
Yəni, istədiyini sualı, sizi narahat edən istənilən məsələni ona günün istənilən saatı yaza bilərsiniz. Artıq sizin bir insana ehtiyacınız yoxdur. Hətta onunla zarafat edə, sizi güldürməsini xahiş edə bilərsiniz. Son nəticədə sualların ürəkdə qalmadığı bir dövrə gəldik deyə bilərik. Keçən dəfə qrupların birində bir nəfərin chatCPT- ilə danışmağın günah olması haqqında post oxudum. Gülməkdən özümü saxlaya bilmədim, rəylər isə ümumiyyətlə komediya idi. Biri onun nə demək olduğunu soruşur, biri deyirdi ki, naməhrəmdi. Bunu necə adlandırım bilmədim…