İnsanları bu qədər əziyyətə salmaq nəyə lazımdır, axı? 

Azərbaycanda müəyyən xəstəlikləri olan xəstələr, o cümlədən autizmli xəstələr pulsuz dərman alırlar. Bununla belə, müəyyən psixi xəstəlikləri və pozğunluqları olan uşaqların bir çox valideynləri şikayət edirlər ki, hər dəfə dərman almaq çox vaxt və zəhmət tələb olunur. Onlar əvvəlcə resept, sonra lazımi dərmanlar almaq üçün bəzən şəhərin müxtəlif yerlərində yerləşən klinikadan klinikaya qaçmalı olurlar. Və beləliklə, hər ay prosedurun mürəkkəb olmaması lazım olduğu görünsə də, proses eyni şəkildə davam edir.

Autizmli uşaq atası Əhməd Rəhmanov AYNA-ya deyib ki, o və ya həyat yoldaşı bu məqsədlə 2 gün, hətta ayda 3 gün vaxt sərf etməyə məcburdurlar: “Lazımi klinikalara baş çəkmək, övladımıza dərman ala bilmək üçün çətinlik çəkirik. Təkcə biz deyil, çox sayda psixi inkişafda qüsurlu uşaqları olan ailələr oxşar vəziyyətlərlə üzləşir. Paytaxtda yaşayanlar üçün prosedur bu qədər çətindirsə, regionlarda işlər daha çətindir”.

Həmsöhbətimizin fikrincə, problemin səbəbi səhiyyə sisteminin düzgün qurulmaması ilə bağlıdır və dəyişdirilməsinə ehtiyac var: “Mən ondan başlayacağam ki, bütün uşaq klinikalarında psixiatr yoxdur və bunun səbəbi aydın deyil. Bu, əqli qüsurlu uşaqların valideynləri üçün böyük problemlər yaradır. Yenə də deyirəm, əgər Bakıda vəziyyət belədirsə, regionlarda hələ də hər şey daha mürəkkəbdir. Məsələn, biz Keşlədə yaşayırıq və uşağımızı evimizin yaxınlığındakı poliklinikaya təyin ediblər, amma orada psixiatr yoxdur və klinikamız Xətaidə yerləşən 1 saylı uşaq poliklinikasının tabeliyindədir. Belə ki, övladımıza dərman almaq üçün əvvəlcə klinikamızın terapevtinə gedib, oğlumuzun tibbi kartını ondan almalıyıq. Sonra Xətaidəki klinikaya getməlisən və orada nevropatoloqdan psixiatra göndəriş almaq lazımdır. Bundan sonra psixiatrın resepti üçün Neftçiərdəki 17 saylı poliklinikaya baş çəkmək və onunla birlikdə 1 saylı poliklinikaya qayıtmaq lazımdır ki, nevropatoloq təsdiq etsin və baş həkim möhürü vursun”.

“Uşağım dispanser qeydiyyatındadır və aydın deyil ki, niyə psixiatr resept yazdıqdan sonra nevropatoloq tərəfindən təsdiqlənməlidir. Məgər səhiyyə sistemimiz öz mütəxəssislərinə etibar etmir? Onda niyə orada otururlar? Bütün bunlardan sonra reseptlə “Xalqlar Dostluğu” metrostansiyasının yanındakı klinikaya getməlisən ki, nəhayət oradakı aptekdən dərman alasan”, - deyə ata gileylənir.

Eyni zamanda, onun sözlərinə görə, bütün həkimləri saat 14:30-dan əvvəl tutmaq lazımdır, çünki bu, onların işlədiyi vaxtdır: “Amma belə çıxır ki, ayaqlaşmaq kifayət qədər çətindir: ölkədə icbari tibbi sığortanın tətbiqindən sonra bütün klinikalarda böyük növbələr yaranıb. Bir kağız parçasına imza atması üçün həkimin kabinetinə çatmaq artıq bir gün çəkir. Bütün bu müddət ərzində müəyyən psixi problemləri olan, o cümlədən Daun sindromlu və serebral iflicli uşaqların bir çox valideynləri bir klinikadan digərinə qaçmaq məcburiyyətində qalırlar. Onların təcili işləri var, amma heç kim bununla maraqlanmır”.

Rəhmanovun qeyd edib ki, əvvəllər prosedur sadə olmasa da, daha az bürokratik idi: “Yenə bizdən uzaqda olan Zığ şossesində yerləşən 4 saylı uşaq poliklinikasının psixiatrına gedirdik. Psixiatr resept yazır, həmin klinikanın baş həkimi tərəfindən razılaşdırılır və dərmanları 19 saylı poliklinikadan alırdıq. Sədr müavini olduğum “Müstəqil Həmkarlar İttifaqı” İctimai Birliyi adından fevralın sonunda TƏBİB-ə məktub göndərmişik, lakin hələlik heç bir cavab verilməyib. Bundan əvvəl Səhiyyə Nazirliyinə də eyni məktub göndərdik və oradan bildirdilər ki, bu məsələlərlə TƏBİB məşğuldur”.

Müsahibimizin dediyinə görə, şəkərli diabet xəstələri də analoji vəziyyətlə üzləşirlər: “Onlar da həyati vacib dərmanları almaq üçün hər ay çətin prosedurdan keçirlər. Abşeronun bir kəndində yaşayan, lakin əvvəllər yaşadıqları yer üzrə klinikada resept yazaraq dərman almaq üçün digər Abşeron kəndində yerləşən poliklinikaya müraciət edənləri tanıyıram. Həm də hər dəfə dərman verən klinikalarda uzun növbələr yaranır, çünki xəstələr on gün ərzində dərmanı almalıdırlar. Müxtəlif kateqoriyalı xəstələr üçün dövlət tərəfindən pulsuz dərmanların verilməsi çox düzgün qərardır, lakin onların alınması proseduru həmin xəstələr üçün başağrısına çevrilməməlidir, yəni hər şeyi diqqətlə düşünmək lazımdır. Və bu prosedur təkmilləşdirilməlidir”.