Dairələrdə qaçmağı dayandırın: müharibəni bitirmək üçün strategiya nə olmalıdır?
Müharibə və sülhün gələcək taleyini Qərb müttəfiqlərimizin mövqeyi müəyyən edir. Təbii ki, konsolidasiya edilməyib, müxtəlif fikirlər var, amma indi əsas cərəyan artıq yaranıb. Və bu bizə sevinc gətirmir.
Qərb elitası üç ssenaridən çox qorxur. Birincisi, onlar Ukraynanın məğlubiyyətindən qorxurlar. Bu, Ukraynanı dəstəkləyənlərin hamısının siyasi uğursuzluğu və dünya avtoritar oxunun güclənməsi, Avropada Rusiya təcavüzünün yayılması və Çin təcavüzünün başlaması ehtimalının yüksək olması deməkdir.
İkincisi, Rusiyanın məğlubiyyətindən qorxurlar. Bu, parçalanma, dağılma, humanitar fəlakət, kütləvi qaçqın böhranı, nüvə silahlarının nəzarətsiz yayılması və Çinin həddindən artıq yüksəlişi deməkdir.
Üçüncüsü, Qərb elitaları müharibənin uzanmasından qorxurlar. Bu, onların cəmiyyətlərində yorğunluğun yığılması, daxili siyasi qarşıdurmaların kəskinləşməsi və son nəticədə Ukraynanın bütün nəticələri ilə ilk nöqtədən məğlubiyyəti deməkdir.
Əgər Ukraynanın məğlubiyyətindən, Rusiyanın məğlubiyyətindən, müharibənin uzanmasından qorxursunuzsa, onda yerdə nə qalır? (Mötərizədə qeyd edəcəyəm ki, bütün ssenarilər sizin üçün pisdirsə, deməli, bu, ən azı başınızda artıq uduzduğunuz deməkdir. Amma bütün ssenarilər kimin üçün yaxşı və ya ən azı məqbul olsa, o qalib gəldi. Və bura indi Çindir. Ancaq bütün ssenarilər əvvəldən sənin üçün pisdirsə, deməli, əvvəldən dünya haqqında qeyri-adekvat təsəvvürün var idi).
Birincisi, Ukrayna 2022-ci ilin yazında bir neçə gün və ya həftə ərzində təslim olsa, hər şeyin nə qədər yaxşı olacağını ancaq xəyal etmək olar. Çünki o zaman heç bir problem olmayacaqdı, müharibə olmayacaqdı. Əslində əksinə, ölkənizin büdcəsindən pul götürməyə və bu kimi şeylərə ehtiyac qalmayacaqdı. Ukrayna öz inadkarlığı ilə onların hamısına problem yaratdı.
İkincisi, biz dünyanın köhnə qeyri-adekvat mənzərəsindən istifadəyə davam etməyə imkan verən miflərlə yaşayırıq. Misal üçün:
1.Putin öləcək (əslində Putin ölməyəcək, çünki onun yaxın çevrəsindən olan adamlar tərəfindən idarə olunan bir neçə dublyor adam ölə bilməz).
2.Putinin ölümündən sonra Navalnı Rusiyanın Prezidenti olacaq (əslində yox, çünki real hakimiyyət FSB və digər klanların əlindədir və hətta Navalnı azad edilib Prezident təyin olunsa belə, bu heç nəyi dəyişməyəcək).
3.Putinin ölümü və Navalnının seçilib andiçmə mərasimindən 1-2 il sonra Rusiyanı demokratikləşdirəcək (əslində yox, çünki demokratiya vətəndaşlar və institutlar tələb edir, nə biri var, nə də digəri).
Üçüncüsü, Ukraynanın məğlubiyyəti, Rusiyanın məğlubiyyəti və müharibənin uzadılması ilə yanaşı, dördüncü variantı – müharibənin dondurulmasını da irəli sürmək olar. Amma danışıqların aparılması və dondurulması üçün hansısa yolla Ukrayna və Rusiya tərəflərinin razılığını almaq lazımdır. Onlardan heç biri bununla razılaşmır: Ukrayna cəmiyyəti Ukrayna siyasi liderlərinin bu cür davranışını təqdir etməyəcək, Putin də danışıqları istəmir, çünki o hesab edir ki, vaxt onun xeyirinədir – sadəcə Ukrayna tükənənə qədər gözləmək lazımdır.
Dördüncüsü, heç bir şey edə bilməzsiniz və vəziyyəti dəyişdirəcək və ya yeni məlumatlara səbəb olacaq bir şey olacağına ümid edə bilərsiniz. Məsələn, Putin öləcək. Qərb elitasının indi “lazım olduğu qədər Ukraynanın yanında olacağıq” şüarını irəli sürməsinə səbəb də məhz budur.
Beləliklə, müharibənin necə bitəcəyi ilə bağlı təsəvvürün olmaması müharibənin başa çatmasını olduqca çətinləşdirir, hətta deyərdim ki, mümkünsüz edir. Ümid edirəm ki, heç kimin Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 1991-ci il sərhədlərinə çıxmasının müharibənin bitməsi demək olduğuna dair illüziyası yoxdur.
Nə etməli?
Yalnız bir yol var: Ukrayna müharibəni bitirmək məsələsində maksimum subyektivlik və təşəbbüs göstərməlidir. Müharibədən sonrakı dünya üçün mümkün ssenariləri reallaşdırın, təhlil edin və müttəfiqlərimizə göstərin. İstədiyiniz ssenari ilə razılaşın və onun həyata keçirilməsi üçün zəruri olan resurslar və mexanizmlər üçün sorğu tərtib edin. Öz aşağılıq kompleksimizi, eləcə də müttəfiqlərimizin müstəmləkə düşüncəsini və zehni tələlərini dəf etmək lazımdır. Qərb ziyalılarını və ictimai xadimlərini öz tərəfimizə çəkməliyik. Qeyri-Qərb ölkələrinə (yersiz olaraq “Qlobal Cənub” adlanır) aydın mesaj göndərilməlidir. Rusiya Federasiyasının tərkibində antiimperiya bloku yaratmaq olar. Dünyanın informasiya məkanını viral memlarla doldurmalıyıq. Biz Ukraynanın müdafiəsi üçün koalisiya qurduğumuz kimi, davamlı sülh üçün beynəlxalq koalisiya qurulmalıdır. Əks halda, marafonumuz dairəvi qaçışa çevriləcək.
Müəllif: Valeriy Pekar – Ukraynalı ictimai xadim, publisist.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.