İcbari tibbi sığorta sisteminə keçmək həm tibbin keyfiyyətinin, həm də tibb işçilərinin rifahının yüksəlməsinə imkan verəcək
Nəhayət, Azərbaycan vətəndaşları, ən az minimum tibbi xidmətlər üçün həkimə getməyin nə qədər baha başa gələcəyini düşünmədən, sığorta siyasəti altında ixtisaslı tibbi yardım ala biləcəklər.
İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin (İTSDA) regional mərkəzləri üzrə şöbəsinin müdiri Şükür Eyvazovanın sözlərinə görə, yeni ildən başlayaraq Azərbaycanda icbari tibbi sığortanın dördmərhələli tətbiqinə başlanılır. Pilot layihə ilk mərhələdə ölkənin şimal bölgəsi üzrə 20 rayonda həyata keçiriləcək və 2 milyon 200 mindən çox insanı əhatə edəcək.
Daha sonra layihə tədricən digər bölgələri də əhatə edəcək. Hər mərhələ gələn ilin müvafiq rübündə həyata keçiriləcək. İkinci mərhələdə qərb bölgəsi üzrə 17 rayonda, üçüncü mərhələdə cənub bölgəsi üzrə 14 rayonda, dördüncü mərhələdə isə Bakı, Sumqayıt və Abşeron yarımadasında İTS-in tətbiqi reallaşacaq.
Aprelin 1-dən etibarən (bu, 1 aprel zarafatı deyil) əhalidən icbari tibbi sığortaya görə vergilərin toplanması işi başlayacaq və ilk üç aylıq ödəniş vətəndaşlardan yığılmayacaq, dövlət adambaşına 90 manat səviyyəsində icbari tibbi sığortanın tətbiqi üçün 902.9 milyon manat ayırıb və sevindirici haldır ki, tibbi xidmətlərin miqdarı bu məbləğlə məhdudlaşmayacaq. Yəni, yeni ilin ilk üç ayında icbari tibbi sığortanın tətbiqinə başlanacaq rayonlarda Agentlik bütün xərcləri öz üzərinə götürəcək və aprelin 1-dən işçilərin əməkhaqqından 10 manat tutulacaq. Bu vəsait tibb müəssisələrində tibbi xidmətlərin ödənilməsinə sərf olunacaq.
“90 manatın verilməsi o demək deyil ki, vətəndaşa yalnız bu məbləğə görə xidmət göstəriləcəyi nəzərdə tutulur. Vətəndaş məhdudiyyətsiz təqdim olunan paketin bütün xidmətlərindən istifadə edə bilər. İşsiz vətəndaşlar, 18 yaşdan 23 yaşa qədər olanlar, tam təhsil alanlar, pensiyaçılar, kənd təsərrüfatında işləyən fermerlər, sosial müavinət alan insanlar heç bir ödəniş etmədən icbari tibbi sığorta xidmətlərindən yararlanacaqlar”, - İTSDA rəsmisi bildirib.
İTS çərçivəsində Azərbaycan vətəndaşları 1829 tibbi xidmət növünü əhatə edən əsas paket üçün tibb müəssisələrinə müraciət edə biləcəklər, sığorta paketinə daxil olmayan daha 1186 tibbi xidmət isə haqqı ödənilərək təqdim olunacaq.
Bəs sığorta paketinə hansı xidmətlər daxildir? Bu, təcili və təcili tibbi yardım, ailə həkimi xidmətləri, ambulator müayinə və müalicə, stasionar müalicə, diaqnostik müayinələr (ultrasəs, CT, MRT və s.), Fizioterapiya xidmətləri, hamiləlik və doğuşun idarə olunması, cərrahi əməliyyatlar (həyati vacib olanlar), bahalı açıq və qapalı ürək-damar əməliyyatları, koklear implantasiya və s. Bütün bu xidmətlər ayda cəmi 10 manata başa gələcək!
Bununla yanaşı, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi sığorta siyasətinin dövlətdən, şəxsi və ya işəgötürən fondlarından ödənilməsindən asılı olmayaraq hər bir vətəndaşa yüksək keyfiyyətli tibbi xidmət vəd edir. Yəni, sığorta tibb sisteminin bir hissəsi olan tibb müəssisələrində vətəndaşlara tibbi yardım alarkən bərabər şərtlər təmin edir.
Digər bir sual tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin nə qədər yüksək olacağıdır. Tibbi xidmətlər Respublikanın Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən, 3042 tibb müəssisəsi üzrə İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinə veriləcək. Bu klinikalarda və xəstəxanalardakı tibb işçiləri eyni qaydada işləyirlər. Onlarda tibbi xidmətin keyfiyyəti eynidir. Heç kimə sirr deyil ki, bu gün ölkəmizdə səhiyyə sistemi çox da yaxşı deyil. Köhnə tibb müəssisələrinin yenidən qurulmasına, bahalı avadanlıqlarla təchiz olunmasına baxmayaraq, imkanı olan xəstələr ən yaxşı mütəxəssislərin yanına – özəl klinikalara müraciət edirlər.
İcbari tibbi sığorta tətbiq edildikdən sonra, xəstə həkim seçmək hüququ olmadan müəyyən bir tibb müəssisəsinə bağlandısa, nəticədə dövlət tərəfindən ödənilən sığorta haqları hesabına yalnız sığorta imtiyazlı xəstələrə xidmət göstəriləcək. Pulu olan xəstələr isə özəl klinikalara və ya xaricə gedərək müalicə almağa davam edəcəklər.
Zamanla, şübhəsiz ki, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin müəssisələrində maaş artımları olacaq, bunun sayəsində ixtisaslı kadrlar tədricən bu klinikalara qayıtmağa başlayacaqlar. Ancaq bu, dərhal baş verməyəcək. Şükür Eyvazov hesab edir ki, sığortalı xəstələr bu və ya digər səbəbdən yaşayış yerlərində olmayan tibb müəssisələrinə gedə bilərlər, lakin bu halda göstərilən xidmətlərin bir qismi ödənişli olacaq.
“Bəzən müxtəlif səbəblərdən insanların rayon klinikalarına gedə bilmədikləri hallar da olur. Əlbəttə ki, iş təcili və təxirəsalınmazdırsa, bu halda sığortalıya tamamilə pulsuz tibbi yardım göstəriləcək. Ancaq əgər bu, müayinə və ya stasionar müalicədirsə, bu halda qanunvericiliyə uyğun olaraq birgə maliyyələşdirmə qaydası tətbiq olunacaq”, - İTSDA təmsilçisi qeyd edib.
Rəsmi məlumata görə, vətəndaş yaşayış ərazisindəki tibb müəssisəsinə müraciət etmirsə, müayinə üçün 5 manat, stasionar müalicə üçün 30 manat ödəməli olacaq. Lakin tamamilə başqa bölgədəki tibb müəssisəsinə gedərsə, müayinə üçün 15 manat ödəməli olacaq. Əgər onun stasionar müalicəsinin dəyəri 100 manatdan azdırsa, o zaman pulsuz tibbi xidmət alacaq. Bundan artıq olduqda sığortalı 90 manat ödəməli olacaq.
Yetkili şəxsin sözlərinə görə, lazım gələrsə, xəstələr özəl klinikalara pulsuz müalicə üçün göndərilə bilər: “Bunlardan beşi ilə İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi arasında müqavilə bağlanıb. Bunlar Mərkəzi Klinik Xəstəxana, Respublika Tibbi Diaqnostika Mərkəzi, Bakı Sağlamlıq Mərkəzi, Gəncə Beynəlxalq Xəstəxanası və Mərkəzi Klinikanın Gəncə filialıdır.
Lakin bu xidmət hər xəstə üçün mümkün olmayacaq. Şəxsi klinikaların xidmətlərindən kimlərin istifadə edə biləcəyi hələ məlum deyil. Bax belə!
Ancaq nə olur olsun, tibbi sığorta sisteminə keçmək, nəticədə sığorta haqlarından maliyyələşmənin artması ilə həm tibbimizin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına, həm də tibb işçilərinin rifahının yüksəldilməsinə xidmət edəcək. Bunun nə qədər tez olacağını zaman göstərəcək. Uzun illərdir səhiyyə islahatına gedirik. “Tibbi sığorta haqqında” qanun 1999-cu ildə qəbul edilib, ancaq tətbiq olunması yalnız indi başlamaqdadır. Əlbəttə ki, icbari tibbi sığortanın tətbiqi həm xəstələrin, həm də tibb işçilərinin xeyrinə olacaq.
ayna.az