Əsl adı Con Herbert Dilinger olan bu şəxs ABŞ-ın kriminal tarixinə damğa vurmağı bacarıb. Xüsusi soyğunlar həyata keçirən Con Dilinger o qədər maraqlı xarakterə malik insan olub ki, günü bu gün də FTB-nin təlim poliqonlarında onun fotolarından istifadə olunur.
22 iyun 1903-cü ildə ABŞ-ın İndianapolis şəhərində dünyaya göz açan Con Dilinger tarixin ən məşhur bank soyğunçularından sayılır.
20 yaşında olarkən oğurladığı maşına görə həbs olunan Con həbsxanadan qaçış yolları axtarıb. Qaçış yolunu donanmada tapan Dilinger gəmilərdə işləmək istədiyini bildirib. Bir neçə ay avarçəkən məhbus kimi işləyən Dilinger, nəhayət, oradan qaça bilib.
Qatil və amansız adam olmayan, sadəcə soyğunçuluqla məşğul olan Con Dilinger insanlar tərəfindən çox sevilib. Çünki Dilinger soyğunçuluq edərkən insanları incitmədən, şiddətə baş vurmadan etməyi üstün tutub. Soyğunlarını zorakılıqla yox, zəkası ilə həyata keçirən Dilinger buna görə insanların böyük rəğbətini qazanıb. Xalqının sevgisini qazanma səbəblərindən biri də soyduğu banklardan əldə etdiyi pulların bir çoxunu kasıb insanlara paylaması idi. Onun xarakteri də, yöntəmləri də çox fərqli olub.
Bir müddət sonra yenidən həbs olunan Dilinger yenə həbsxandan qaçmağa müvəffəq olub. Onun bu dəfəki qaçışı isə həm gülməli olub, həm də ağıllı bir plan əsasında baş tutub. Taxtadan hazırlanmış oyuncaq silahla polisi qorxuduraq həbsxandan qaçan Dilingerin bu fikri həmin dövrün insanlarını çox təəccübləndirib.
Bu cür hərəkətləri ilə məşhurlaşan Con Dilingerin soyğunlarından daha çox, həbsxanadan qaçış taktikaları danışılıb.
Hətta iddialara görə, Con Dilinger bir dəfə saxlanılıdığı həbsxananın müdirini və onun sürücüsünü qaçıraraq onlarla birlikdə bank soyub. Yəni həbsxana müdirini və onun sürücüsünü soyğunda iştirak etməyə məcbur edib. Dilinger soyğundan sonra onlara düşən payı da verib.
O dönəm soyğunçuluq FTB-nin sahəsinə aid olmadığı üçün Diinger ilə yaxından maraqlana bilməyib. O illərdə yeni təyin edilmiş FTB rəhbəri Edqar Huver Dillingerin tutulmasının FTB-yə ictimai dəstəyi artıracağını düşünüb.
Həmin dövrdə Dilingerin soyğunları qəzet başlıqlarında o qədər diqqət çəkib ki, o, Hollivud ulduzu qədər məşhur olub.
Edqar Huver
Hətta qəzetlərdən Dilingerin soyğunlarının birində "Hudson" markalı avtomobildən istifadə etdiyi yazıldıqdan sonra sözügedən markalı avtomobilin satışı üçqat artıb. Daha sonra bu ardıcıllıq "Ford" markasına keçib. Digər bir soyğuna "Ford" markalı avtomobillə getdiyi üçün insanlar yenidən maşınlarını dəyişməyə balşayıb. İnsanların kütləvi şəkildən Con Dilingerin istifadə etdiyi avtomobillərdən alması onun işini asanlaşdırıb.
Artıq təkcə sıradan insanlar deyil, şirkət rəhbərləri və bir çox iş adamları da Con Dilingerə rəğbət bəsləyib.
Lakin xalqın və şirkətlərin Con Dilingerə rəğbətinə iki fərqli yanaşma var. Birincisi və ən geniş yayılmışı odur ki, ABŞ hökumətindən narazı olan xalq bu səbəbə görə Con Dilingeri dəstəkləyib. İkinci yanaşma isə Dilingerin heç də şiddətdən uzaq və simpatik bir insan olmamasıdır.
FTB-nin arxivindəki qeydlərə görə, Con Dilinger bir çox soyğunlarda öz dəstəsi ilə birlikdə 10 polis məmurunu öldürüb. Bir çox polisi də yaralayıb. Deyilənlərə görə, bu iddialar bir növ FTB tərəfindən hazırlanıb və Con Dilinger sevgisini xalqın gözündə azaltmağa hesablanıb. Dilinger bu şöhrətindən elə də çox istifadə edə bilməyib. 31 yaşında sevgilisi ilə kinoteatrdan çıxarkən güllələnən Con Dilingerin hekayəsi burada da bitib. 3 FTB agenti tərəfindən vurulduğu iddia edilən Con Dilingeri öz sevgilisi satıb. Əməliyyatın başında isə Melvin Purvis adlı yüksək rütbəli FTB zabiti olub.
Onun olduğu yeri agentlərə sevgilisi deyib. İdidialara görə, Dilinger vurulan zaman onu sevənlər xatirə saxlamaq üçün küçəyə axan qanına dəsmalını batırıb.
Öldürüldükdən sonra “Tommy Gun” silahına Dilingerin adı verilib. Silah 1940-cı illərdə İtalyan mafiyası tərəfindən tez-tez istifadə olunub. FTB-nin atış poliqonlarında hədəflərdə hələ də Con Dillingerin şəkillərinin olduğu deyilir.
Con Dilingerin həyatı haqqında 2009-cu ildə film də çəkilib. “Public Enemies” ("Xalq düşmənləri") adlı filmdə Con Dilingeri məşhur aktyor Conni Depp canlandırıb.
Turan Oruc
Musavat.com
/cdn.vox-cdn.com/uploads/chorus_image/image/67098293/merlin_13408539.0.jpg)
22 iyun 1903-cü ildə ABŞ-ın İndianapolis şəhərində dünyaya göz açan Con Dilinger tarixin ən məşhur bank soyğunçularından sayılır.
20 yaşında olarkən oğurladığı maşına görə həbs olunan Con həbsxanadan qaçış yolları axtarıb. Qaçış yolunu donanmada tapan Dilinger gəmilərdə işləmək istədiyini bildirib. Bir neçə ay avarçəkən məhbus kimi işləyən Dilinger, nəhayət, oradan qaça bilib.
Qatil və amansız adam olmayan, sadəcə soyğunçuluqla məşğul olan Con Dilinger insanlar tərəfindən çox sevilib. Çünki Dilinger soyğunçuluq edərkən insanları incitmədən, şiddətə baş vurmadan etməyi üstün tutub. Soyğunlarını zorakılıqla yox, zəkası ilə həyata keçirən Dilinger buna görə insanların böyük rəğbətini qazanıb. Xalqının sevgisini qazanma səbəblərindən biri də soyduğu banklardan əldə etdiyi pulların bir çoxunu kasıb insanlara paylaması idi. Onun xarakteri də, yöntəmləri də çox fərqli olub.
Bir müddət sonra yenidən həbs olunan Dilinger yenə həbsxandan qaçmağa müvəffəq olub. Onun bu dəfəki qaçışı isə həm gülməli olub, həm də ağıllı bir plan əsasında baş tutub. Taxtadan hazırlanmış oyuncaq silahla polisi qorxuduraq həbsxandan qaçan Dilingerin bu fikri həmin dövrün insanlarını çox təəccübləndirib.
Bu cür hərəkətləri ilə məşhurlaşan Con Dilingerin soyğunlarından daha çox, həbsxanadan qaçış taktikaları danışılıb.
Hətta iddialara görə, Con Dilinger bir dəfə saxlanılıdığı həbsxananın müdirini və onun sürücüsünü qaçıraraq onlarla birlikdə bank soyub. Yəni həbsxana müdirini və onun sürücüsünü soyğunda iştirak etməyə məcbur edib. Dilinger soyğundan sonra onlara düşən payı da verib.
O dönəm soyğunçuluq FTB-nin sahəsinə aid olmadığı üçün Diinger ilə yaxından maraqlana bilməyib. O illərdə yeni təyin edilmiş FTB rəhbəri Edqar Huver Dillingerin tutulmasının FTB-yə ictimai dəstəyi artıracağını düşünüb.
Həmin dövrdə Dilingerin soyğunları qəzet başlıqlarında o qədər diqqət çəkib ki, o, Hollivud ulduzu qədər məşhur olub.
Edqar Huver
Hətta qəzetlərdən Dilingerin soyğunlarının birində "Hudson" markalı avtomobildən istifadə etdiyi yazıldıqdan sonra sözügedən markalı avtomobilin satışı üçqat artıb. Daha sonra bu ardıcıllıq "Ford" markasına keçib. Digər bir soyğuna "Ford" markalı avtomobillə getdiyi üçün insanlar yenidən maşınlarını dəyişməyə balşayıb. İnsanların kütləvi şəkildən Con Dilingerin istifadə etdiyi avtomobillərdən alması onun işini asanlaşdırıb.
Artıq təkcə sıradan insanlar deyil, şirkət rəhbərləri və bir çox iş adamları da Con Dilingerə rəğbət bəsləyib.
Lakin xalqın və şirkətlərin Con Dilingerə rəğbətinə iki fərqli yanaşma var. Birincisi və ən geniş yayılmışı odur ki, ABŞ hökumətindən narazı olan xalq bu səbəbə görə Con Dilingeri dəstəkləyib. İkinci yanaşma isə Dilingerin heç də şiddətdən uzaq və simpatik bir insan olmamasıdır.
FTB-nin arxivindəki qeydlərə görə, Con Dilinger bir çox soyğunlarda öz dəstəsi ilə birlikdə 10 polis məmurunu öldürüb. Bir çox polisi də yaralayıb. Deyilənlərə görə, bu iddialar bir növ FTB tərəfindən hazırlanıb və Con Dilinger sevgisini xalqın gözündə azaltmağa hesablanıb. Dilinger bu şöhrətindən elə də çox istifadə edə bilməyib. 31 yaşında sevgilisi ilə kinoteatrdan çıxarkən güllələnən Con Dilingerin hekayəsi burada da bitib. 3 FTB agenti tərəfindən vurulduğu iddia edilən Con Dilingeri öz sevgilisi satıb. Əməliyyatın başında isə Melvin Purvis adlı yüksək rütbəli FTB zabiti olub.
Onun olduğu yeri agentlərə sevgilisi deyib. İdidialara görə, Dilinger vurulan zaman onu sevənlər xatirə saxlamaq üçün küçəyə axan qanına dəsmalını batırıb.
Öldürüldükdən sonra “Tommy Gun” silahına Dilingerin adı verilib. Silah 1940-cı illərdə İtalyan mafiyası tərəfindən tez-tez istifadə olunub. FTB-nin atış poliqonlarında hədəflərdə hələ də Con Dillingerin şəkillərinin olduğu deyilir.
Con Dilingerin həyatı haqqında 2009-cu ildə film də çəkilib. “Public Enemies” ("Xalq düşmənləri") adlı filmdə Con Dilingeri məşhur aktyor Conni Depp canlandırıb.
Turan Oruc
Musavat.com