“Heç kim onu korrupsiyaya görə saxlamazdı” – Rusiya müdafiə nazirinin müavininin həbsinin əsl motivləri nələrdir?
Hələ 1990-cı illərdə karyerasına başlayan Rusiya hökumətinin “köhnə adamlarından” biri, Rusiya Müdafiə Nazirliyinin rəhbəri Sergey Şoyqu müavinindən, texniki təchizat məsələlərinə baxan şəxsdən ağır zərbə aldı. 2010-cu illərin əvvəllərində onunla Moskva vilayəti hökumətində, 2016-cı ildən isə Şoyqunun özü ilə işləmiş çoxdankı yaxın adamı, Rusiya müdafiə nazirinin müavini Timur İvanov aprelin 23-ü axşam saatlarında tutulub. İvanovun iş yerində qolu qandallanıb.
İstintaq Komitəsinin məlumatına görə, Müdafiə Nazirliyindəki bütün böyük tikinti layihələrinə, eləcə də qoşunların təchizatı üçün nəhəng büdcələrə nəzarət edən İvanov xüsusilə böyük miqyasda rüşvət məsələsinə qarışıb.
Bu gün səhər İvanov Moskvanın Basmannı Məhkəməsinə aparılıb və məhkəmə məmuru iki ay müddətinə istintaq təcridxanasına göndərib. İvanovla birlikdə rüşvət işində iştirakda şübhəli bilinən başqa bir şəxs Sergey Borodin də həbs edilib. Məhkəmədən “İnterfaks”a bildirilib ki, o "İvanovla mehriban münasibətdədir". Müstəntiqlərin fikrincə, hər ikisi “Müdafiə Nazirliyinin ehtiyacları üçün podrat və subpodrat işləri görərkən” rüşvət almaq üçün “cinayət sövdələşməsinə giriblər”.
“Lenta.ru”nun hüquq-mühafizə orqanlarındakı mənbəsi bildirib ki, söhbət hərbi tikinti sənayesindəki geri ödəmələrdən gedir. Onun sözlərinə görə, FSB beş il ərzində utanmadan dəbdəbəli sosial həyat sürən və layihəyə əsasən, Uspenskoye elit kəndində 10 min kvadratmetrdən çox sahəsi olan gizli mülkə sahib olan İvanov haqqında materiallar toplayıb.
İvanovun ittiham olunduğu epizodlardan biri Milli Müdafiə İdarəetmə Mərkəzinin tikintisi zamanı korrupsiya ilə bağlıdır. Mənbə iddia edir: bu, silahlı qüvvələrin faktiki əsas “komandirlik məntəqəsidir” və oradan bütün əməliyyatlar əlaqələndirilir. Və deyildiyi kimi, qoşunların idarə edilməsi üçün "superkompüter" almalı idi. Bu ittihamlarla İvanovu 15 il həbs cəzası gözləyir.
Bununla belə, işin əsl süjeti korrupsiyadan çox-çox kənara çıxır: İvanovun həbsinin əsl səbəbi dövlətə xəyanət ittihamı olub. Bu barədə FSB-yə yaxın iki mənbə bildirib.
“Heç kim onu korrupsiyaya görə saxlamazdı”, - deyə FSB-yə yaxın mənbələrdən biri qeyd edib. Bildirib ki, Kremldə hamı bu barədə çoxdan bilirdi: “Putin əmri bizi xəyanətdən danışdığımıza inandıra bildikdən sonra verdi”.
“Rüşvət məbləği bir milyon rubl deyilir. Bu, İvanov səviyyəsində olan məmur üçün qeyri-ciddi məbləğdir. Rüşvət məsələsi yalnız ictimaiyyət üçün uydurulub”, nəşrin başqa bir həmsöhbəti bildirib. Onun sözlərinə görə, Kremldəkilər hələlik vətənə xəyanət haqqında açıq danışmaq istəmirlər: “Çünki b, böyük qalmaqal yaradar. Nəzərə almaq lazımdır ki, hər şeydən əvvəl, İvanov müdafiə nazirinin müavinidir”.
Mənbə iddia edir ki, İvanova qarşı hazırkı işin araşdırılması ilə FSB-nin hərbi əks-kəşfiyyat idarəsi məşğul olur: “İndi onlar nazir müavini ilə bağlı nə edəcəklərinə qərar verirlər: ya onu rüşvətə görə həbs edəcəklər, həm də məhkəmədə məsələni “bitirəcəklər”. Ya da həbsxanada saxlanılan müddətdə ittihamı yenidən təsnif edəcəklər”.
İvanov III və IV dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə təltif edilib, Müdafiə Nazirliyində xidmət etməzdən əvvəl yanacaq-energetika kompleksinin müəssisələrində çalışıb, yanacaq-energetika kompleksinin fəxri işçisi kimi tanınıb və “Oboronstroy” ASC-yə rəhbərlik edib. 2019-cu ildə İvanov “Forbes”in siyahısına düşən ən zəngin təhlükəsizlik işçiləri sırasında olub: ailəsinin gəliri 136,7 milyon rubl olaraq qiymətləndirilir.
Müdafiə Nazirliyinə yaxın mənbə “Forbes”ə bildirib ki, İvanovun həbsindən sonra Şoyqunun özü istefa verə bilər. Onun sözlərinə görə, nazir müavininin başına gələnlər heç vaxt orduda xidmət etməyən və hərbçilərin hörmətini qazanmayan Şoyquya “yaxın olanların təmizlənməsi”nin başlanğıcıdır. “Forbes” mənbəsi deyir ki, "İvanov üçün suallar yığılıb" onun çoxsaylı iddialar var.
TASS-dakı mənbənin məlumatına görə, nazir müavini uzun illərdir ki, inkişaf mərhələsindədir. Bir müddət əvvəl Şoyqu şəxsən o vaxt əks-kəşfiyyatla məşğul olan İvanovun müdafiəsinə qalxmalı oldu.
“112” “Telegram” kanalı yazır ki, işdə iştirak edən ikinci şəxs Borodin İvanovun əleyhinə ifadə verib. Nəşrin mənbəsinin bildirdiyinə görə, o əvvəllər saxlanılıb, başqa istintaq çərçivəsində təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilib və məhkəməyədək razılıq əldə olunub.
“İvanov Şoyquya ən yaxın adamlardan biridir və onun Rusiyanın yeni hökumətinin təyinatı ərəfəsində həbsi deməyə əsas verir ki, hazırkı nazirin kresloda oturmaq şansı kəskin şəkildə azalır”, - politoloq Abbas Qallyamov qeyd edib: "Hər halda Təhlükəsizlik Şurasının katibi Nikolay Patruşev ona zərbə endirməyi mümkün hesab edirdi. Çünki Təhlükəsizlik Şurasının şefləri Şoyqunu heç vaxt bəyənməyiblər. Birincisi, xüsusi xidmət orqanları hər zaman hərbçilərdən qorxur və daim onların arasında sui-qəsd axtarırlar”.
“Ancaq institusional səbəblərdən başqa, şəxsi məsələ də var. Şoyqu FSB-yə münasibətdə həmişə müstəqil davranıb, özünü şəxsən Putinin nomenklaturasının bir hissəsi hesab edib. Patruşevin ofisi isə, təbii ki, belə şeyləri bəyənmir”, - politoloq fikrini tamamlayıb.